English version

• polskie
podział tematyczny
 
• anglojęzyczne
podział tematyczny
 
Newsletter:

• Zamów informacje o nowościach z wybranego tematu
 
Informacje:

• o księgarni

• koszty wysyłki

• kontakt

• Cookies na stronie

Ku społeczeństwu obywatelskiemu

Czas walk i polemik 1863

Publikacja stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, czy na wydarzenia roku 1863 można spojrzeć nie z perspektywy klęski powstania, a w kontekście rozwoju idei społeczeństwa obywatelskiego oraz jej zastosowania w praktyce na ziemiach polskich.

Jedną z kluczowych przyczyn podjęcia decyzji o wybuchu powstania styczniowego było przekonanie, że społeczeństwo stanowi strukturę zdolną do samodzielnego odzyskania niepodległości na drodze walki zbrojnej.

Doświadczenia lat 1861–1864 stanowiły zatem próbę realizacji idei społeczeństwa obywatelskiego skupionego wokół prowadzonej walki o niepodległość, co więcej – społeczeństwa eksperymentującego, poszukującego coraz bardziej efektywnych działań zmierzających do osiągnięcia celu. Publikacja porusza temat, który dotąd nie był kompleksowo opracowany w literaturze przedmiotu.

Autorka, prezentując model społeczeństwa obywatelskiego, jaki pojawiał się w ideologii i programach politycznych owego czasu, pokazuje też strategie jego realizacji i rolę, którą miał pełnić w odzyskaniu własnej państwowości.

WSTĘP 9

A. Wokół idei społeczeństwa obywatelskiego 9
B. Problemy badawcze 16
C. Historiografia powstania styczniowego. Przegląd dzieł i problemów 20
D. Źródła  46

ROZDZIAŁ 1
Budowanie wspólnoty 53
A. Wokół potrzeby wspólnoty 54
B. Rola symboli w kształtowaniu poczucia wspólnotowości 60
C. Modernizacja 66
D. Relacje obywatelskie – współdziałanie, napięcia, konflikty 71
E. Liberalizm  77

ROZDZIAŁ 2
Aleksander Wielopolski 81
A. Wokół kompetencji społecznych margrabiego 81
B. Prawodawstwo jako narzędzie porządkujące sferę społeczną 92

ROZDZIAŁ 3
Państwo powstańcze a społeczeństwo 112
A. Rozważania o źródłach władzy 112
B. Absolutyzm rewolucji  121
C. „Naród pod prawem wojskowym” – „władza absolutna” Rządu Narodowego   156
D. „Precz z patriotyzmem połowicznym” – rząd wrześniowy wobec społeczeństwa   172
E. Państwo i społeczeństwo w ideologii Romualda Traugutta 180
F. Urzędy i obywatele w państwie powstańczym 190

ROZDZIAŁ 4
Chłopi a powstanie styczniowe 195
A. Chłopi w Królestwie Polskim i zachodnich guberniach Cesarstwa Rosyjskiego 197
B. Problem chłopski w programach politycznych 199
C. Rząd Narodowy wobec chłopów 202
D. Udział chłopów w powstaniu 210
E. Ukaz o uwłaszczeniu i jego konsekwencje 226

ROZDZIAŁ 5
Wojna obywatelska 230
A. Obywatele i wojna 230
B. Ofiarność obywatelska 238
C. Armia obywatelska – od ideowej do poborowej 245
D. Postawy wobec sądów i kar 251
E. Integracja w czasach walki 258
F. Postawy wobec wojny 261

PODSUMOWANIE 272
STRESZCZENIE 280
SUMMARY 283
BIBLIOGRAFIA 286
INDEKS NAZWISK 294
SPIS ILUSTRACJI 300
ILUSTRACJE 301

306 stron, Format: 17.0x24.0cm, oprawa miękka