Umowa ubezpieczenia Art. 805-834 KC. Komentarz
Komentarz do umowy ubezpieczeń — art. 805-834 KC stanowi niezwykle szczegółowe i
kompletne omówienie wszystkich zagadnień poruszanej tematyki, uwzględniając i
prezentując najnowszy stan prawny. Umowa ubezpieczenia unormowana jest w KC przez
artykuły 805–834. Warto jednak zauważyć, że przepisy te nie stanowią kompleksowej
regulacji zagadnień umowy ubezpieczeń. Normy dotyczące tej kwestii znajdują się
także w innych ustawach, w tym przede wszystkim w ustawie o działalności
ubezpieczeniowej oraz w ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych.
Obszerny charakter regulacji prawnej dotyczącej wspomnianej umowy ubezpieczenia wynika
z faktu, iż istnieje wiele rodzajów ryzyk, jakie mogą zostać objęte ochroną
ubezpieczeniową. Uwzględnić w tej grupie należy jeszcze przepisy regulujące
problematykę ubezpieczeń morskich regulowanych kodeksem morskim. Mimo mnogości aktów
prawnych w omawianej dziedzinie na szczycie piramidy źródeł prawa regulujących
omawianą materię należy usytuować przepisy tytułu XXVII księgi trzeciej kodeksu
cywilnego zatytułowanej umowa ubezpieczenia. Prymat omawianych przepisów uzasadnia
umowny sposób powstawania jakichkolwiek ubezpieczeń.
Ponadto, to w gestii państwa leży wprowadzanie wszelkich mechanizmów motywujących
do korzystania ze sposobności jakie daje system ubezpieczeń gospodarczych, co pozwala na
uwolnienie dodatkowych zasobów, które nie muszą być utrzymywane w postaci rezerw, lecz
mogą zostać przeznaczone na inwestycje lub konsumpcję.
Aktualny stan prawny jest kolejnym etapem na drodze do nowoczesnego i w pełni
spójnego (zharmonizowanego) z normami europejskimi systemu prawa ubezpieczeń.
Publikacja w wyczerpujący, a zarazem praktyczny sposób pozwala zapoznać się z
kwestiami dotyczącymi m.in.:
pojęcia umowy ubezpieczeń, rodzajów świadczeń,
nieważności umowy, bezskuteczności,
regulacji pozakodeksowych,
ubezpieczenia na cudzy rachunek,
dokumentu ubezpieczenia,
ochrony ubezpieczającego,
ogólnych warunków ubezpieczenia, składek,
początków odpowiedzialności, niezapłacenia składki,
obowiązku informowania,
zwiększenia prawdopodobieństwa wypadku,
terminu spełnienia świadczenia,
zawiadomienia ubezpieczyciela o wypadku,
przedawnień,
ubezpieczeń morskich, reasekuracji,
zakresu przedmiotowego ubezpieczenia majątkowego,
ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej,
zmiany właściciela, przeniesienie praw,
sumy ubezpieczenia,
obowiązku zmniejszenia szkody,
szkody umyślnej,
przejścia roszczeń,
zakresu przedmiotowego ubezpieczenia osobowego,
wypowiedzenia bez ubezpieczającego,
uprawnionych do sumy ubezpieczenia,
kwestii samobójstwa i nieprawdziwych informacji.
Przepisy ustawy z 13.4.2007 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz o zmianie
niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 82, poz. 557) gruntownie znowelizowały reżim prawny
umowy ubezpieczenia w KC. Wprowadzone do Kodeksu zmiany zostały poprzedzone
wszechstronną dyskusją jeszcze na etapie wstępnego projektu tych zmian. Zawierają
szereg zmian istotnych dla konsumentów usług ubezpieczeniowych. Przede wszystkim
wzmacniają pozycję konsumenta wobec ubezpieczycieli, poszerzają prawo konsumenta do
informacji oraz przyczyniają się do większej przejrzystości umownego stosunku
ubezpieczenia.
Nowe regulacje implementowane do krajowego porządku prawnego dotyczące przepisów
dyrektywy 2009/138/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 listopada 2009 r. w
sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej –
Wypłacalność II (Dz. Urz. UE L 335 z 17.12.2009, s.1) powinny wejść w życie – co
do zasady – z dniem 1 stycznia 2016 r.
Owa dyrektywa stanowi kodyfikację trzynastu obowiązujących obecnie dyrektyw
ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, do której wprowadzone zostały nowe regulacje w
zakresie działalności ubezpieczeniowej i działalności reasekuracyjnej.
Dyrektywa w sposób kompleksowy proponuje nowy system wypłacalności zakładów
ubezpieczeń i zakładów reasekuracji oraz obejmuje swoim zakresem m.in. zagadnienia
związane z ich gospodarką finansową i procesem nadzoru nad zakładami.
Ów projekt jest pierwszą regulacją prawną sektora ubezpieczeniowego, przyjętą
zgodnie z tzw. procedurą Lamfalussy’ego, która wprowadziła czteropoziomowy proces
regulacyjny mający na celu przyspieszenie tworzenia prawa unijnego oraz stworzenie
możliwości szybkiego dostosowywania regulacji prawnych do zmian zachodzących na rynku
finansowym.
Podstawowymi celami dyrektywy Wypłacalność II są:
- zapewnienie lepszej ochrony osób ubezpieczonych,
- dalsze usprawnianie funkcjonowania jednolitego rynku ubezpieczeniowego,
- wzmocnienie międzynarodowej pozycji konkurencyjnej europejskich zakładów ubezpieczeń
i zakładów reasekuracji,
- promowanie lepszych rozwiązań prawnych,
- harmonizacja w zakresie wyznaczania wymogów kapitałowych, ustalania wartości rezerw
techniczno-ubezpieczeniowych tworzonych dla celów wypłacalności oraz procesu nadzoru
nad zakładami ubezpieczeń i zakładami reasekuracji na terytorium państw członkowskich
Unii Europejskiej.
Ponadto zamierzeniem dyrektywy jest, aby projektowane rozwiązania były spójne z
rozwiązaniami opracowanymi przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
(International Accounting Standards Board – IASB) w zakresie rachunkowości zakładów
ubezpieczeń oraz zbliżone do rozwiązań zastosowanych w innych sektorach finansowych,
np. sektorze bankowym.
Komentarz został wzbogacony zagadnieniami doktrynalnymi, najbardziej aktualnym
orzecznictwem oraz objaśnieniami dotyczącymi innych aktów prawnych związanych z
tematyką systemu ubezpieczeń społecznych. W sposób jasny i przejrzysty pozwala na
rozwiązanie pojawiających się w praktyce problemów związanych z wykładnią
przepisów zawartych KC. Dla wygody Czytelników, ułatwiając szybką orientację w
tekście, niniejszy Komentarz wyróżnia się szczegółową strukturą wewnętrzną, z
precyzyjnym, przejrzystym i jednolitym podziałem zagadnień.
Publikacja w sposób kompleksowy ukazuje praktyczne aspekty zastosowania przepisów o
umowie ubezpieczeń i dzięki temu stanowi doskonałe narzędzie pracy dla radców
prawnych, adwokatów, notariuszy, sędziów i prokuratorów zajmujących się sprawami
rynku ubezpieczeń. Stanowi ona również nieocenioną bazę wiedzy dla doktorantów,
aplikantów zawodów prawniczych oraz studentów.
Przedmowa
Wykaz skrótów
Literatura
Kodeks cywilny
Wprowadzenie
Księga trzecia. Zobowiązania
Tytuł XXVII. Umowa ubezpieczenia
Dział I. Przepisy ogólne
Art. 805-820
Dział II. Ubezpieczenia majątkowe
Art. 821-828
Dział III. Ubezpieczenia osobowe
Art. 829-834
Indeks rzeczowy
788 stron, Format: 13.0x20.5cm, oprawa twarda