Badanie sprawozdań finansowych przedsiębiorstw i ocena ich zdolności do rozwoju
Publikacja wprowadza czytelnika w istotę i zasadność audytu finansowego w
jednostkach gospodarczych.
Podkreśla przede wszystkim przydatność informacji zawartych w nich dla zarządzania
finansami w przedsiębiorstwach. Aby sprawozdania finansowe były przydatne w ocenie
przedsiębiorstw powinny rzetelnie i prawdziwie przedstawiać wszystkie istotne dane
charakteryzujące ich działalność. Jest to możliwe, jeśli posiadają podstawowe cechy
jakościowe i zastosowano przy ich opracowaniu właściwe standardy rachunkowości.
Istotny problem prezentowany w książce dotyczy także złożonych, trudnych do
wyeliminowania, motywów fałszowania lub zniekształcania informacji ujmowanych w
sprawozdaniach finansowych. Przybierają one formę rachunkowości kreatywnej, agresywnej
lub upiększającej. Rozważania dotyczące tego problemu są na tyle istotne, że
uzasadniają konieczność stosowania audytu finansowego w przedsiębiorstwach. Autorzy
przedstawili uregulowania prawne i podstawowe koncepcje oraz wymogi zawarte w
Międzynarodowych Standardach Badania Sprawozdań Finansowych. Podstawowy zakres
opracowania obejmuje rozważania dotyczące procedur, metod i technik badania oraz
organizacji pracy biegłego rewidenta. Dotyczą one przedsiębiorstw i grup kapitałowych.
Na uwagę zasługują zagadnienia poświęcone dowodom i dokumentacji badania, a także
formułowania raportu i opinii z badania. Zaprezentowano różne rodzaje opinii oraz
szeroko omówiono warunki określające, w jakim stopniu badana jednostka jest zdolna do
kontynuowania działalności w następnych latach.
Książka przedstawia istotne problemy badania sprawozdań finansowych oparte na
aktualnej wiedzy z jednoczesnym wykorzystaniem doświadczeń praktycznych.
Może być wykorzystana w nauczaniu akademickim, w szkoleniach warsztatowych oraz przez
kandydatów na biegłych rewidentów przygotowujących się do egzaminów zawodowych.
Tematyka omówiona w książce zainteresuje członków kadry kierowniczej
przedsiębiorstw, głównie w aspekcie poznania wymogów, jakim powinny odpowiadać,
opracowywane w zarządzanych przez nich jednostkach sprawozdania finansowe oraz jakimi
wymogami kierują się biegli rewidenci przy ich badaniu. Dla pracowników służb
finansowych zarządzających na różnych szczeblach decyzyjnych w przedsiębiorstwach
oraz opracowujących sprawozdanie finansowe jednostki, znajomość procedur, metod i
technik ich badania stanowi właściwe źródło informacji sprzyjających prawidłowemu
ich przygotowaniu.
Wprowadzenie
Rozdział I. Informacje kreowane przez rachunkowość podstawą zarządzania
finansami i oceny gospodarki przedsiębiorstwa
1. Przydatność informacji zawartych w sprawozdaniach finansowych dla zarządzania
finansami w przedsiębiorstwach i grupach kapitałowych
1.1. Informacje zawarte w bilansie majątkowym
1.1.1. Istota bilansu
1.1.2. Przydatność informacji zawartych w bilansie do podejmowania decyzji
1.2. Informacje zawarte w rachunku zysków i strat
1.3. Zestawienie zmian w kapitale własnym
1.4. Rachunek przepływów pieniężnych
1.5. Informacja dodatkowa
1.6. Sprawozdanie z działalności jednostki
2. Motywy i metody fałszowania sprawozdań finansowych
2.1. Podstawowe pojęcia
2.2. Motywy i możliwości fałszowania sprawozdań finansowych
2.3. Ocena zniekształceń sprawozdań finansowych według Międzynarodowych Standardów
Rewizji Finansowej
2.4. Możliwości i ograniczenia fałszowania sprawozdań finansowych
2.5. Rachunkowość kreatywna źródłem informacji dla oceny kondycji finansowej
przedsiębiorstwa
3. Ważniejsze obszary i metody fałszowania sprawozdań finansowych
3.1. Rachunek zysków i strat
3.1.1. Manipulowanie przychodami
3.1.2. Manipulowanie kosztami
3.2. Bilans - podstawowe sprawozdanie finansowe
3.2.1. Zniekształcenia w obszarze wartości niematerialnych i prawnych
3.2.2. Fałszowanie informacji w obszarze środków trwałych
3.2.3. Fałszowanie sprawozdań finansowych w obszarze aktywów obrotowych
3.2.4. Modyfikowanie kapitałów własnych
3.2.5. Manipulowanie w obszarze zobowiązań i rezerw na przyszłe zobowiązania
Rozdział II. Prawne wymogi badania sprawozdań finansowych jednostek
gospodarczych
1. Potrzeba i przedmiot badania sprawozdań finansowych
1.1. Zasadność i istota badania sprawozdań finansowych jednostek gospodarczych
1.2. Cel badania sprawozdań finansowych
1.3. Przedmiot obowiązkowego badania
2. Tryb i zakres sporządzania sprawozdań finansowych
2.1. Tryb sporządzania sprawozdań finansowych
2.2. Księgi rachunkowe i dowody księgowe
2.3. Dokumentacja powstająca podczas inwentaryzacji
2.4. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe grupy kapitałowej
2.5. Użytkownicy sprawozdań finansowych
3. Podstawowe założenia koncepcyjne i cechy jakościowe sprawozdań finansowych według
Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (MSSF)
3.1. Założenia podstawowe
3.2. Cechy jakościowe sprawozdań finansowych
3.3. Ogólne zasady prezentacji sprawozdań finansowych
4. Międzynarodowe Standardy Badania (MSB)
4.1. Istota i moc obowiązująca Międzynarodowych Standardów Badania
4.2. Cel audytu zewnętrznego według Międzynarodowych Standardów Badania
4.3. Krajowe standardy rewizji finansowej (KRSF) w brzmieniu Międzynarodowych Standardów
Badania (MSB)
Rozdział III. Badanie, zatwierdzanie i udostępnianie sprawozdań finansowych
1. Tryb i zakres badania, zatwierdzania i udostępniania sprawozdań finansowych
2. Terminy przeprowadzania badania rocznego sprawozdania finansowego
3. Zatwierdzanie i udostępnianie rocznego sprawozdania finansowego
3.1. Zatwierdzanie sprawozdań finansowych
3.2. Udostępnianie rocznego sprawozdania finansowego
3.3. Przekazanie zatwierdzonego sprawozdania finansowego do urzędu skarbowego
4. Odpowiedzialność karna za naruszenie obowiązków w zakresie sporządzania i
udostępniania sprawozdań finansowych
5. Przechowywanie i ochrona dokumentacji
5.1. Przechowywanie dowodów, ksiąg rachunkowych i sprawozdań finansowych w jednostce
gospodarczej
5.2. System ochrony danych i ich zbiorów
5.3. Przechowywanie dokumentów jednostek, które zakończyły działalność
5.4. Przechowywanie dokumentacji z badania sprawozdań finansowych w podmiotach
uprawnionych do badania
6. Biegły rewident, jego bezstronność i niezależność
7. Podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych
7.1. Forma prawna i zakres działania podmiotów uprawnionych do badania
7.2. Wybór podmiotu uprawnionego do badania
7.3. Czynności rewizji finansowej w jednostkach zainteresowania publicznego
8. Inne usługi niż badanie sprawozdań finansowych wykonywane przez biegłych
rewidentów
Rozdział IV. Procedury, metody i techniki badania sprawozdań finansowych
1. Metody badania
2. Procedury (sposoby) badania
2.1. Szczegółowe badanie wiarygodności
2.2. Badanie zgodności
3. Techniki badania i pozyskiwania dowodów badania
4. Ryzyko badania i jego szacowanie
5. Ocena ryzyka oszustw i błędów
6. Istotność i określenie jej poziomów
7. Zastosowanie przedstawionych metod, procedur i technik badania
Rozdział V. Dowody i dokumentacja badania
1. Dowody badania (dowody rewizyjne) w ujęciu Międzynarodowych Standardów Rewizji
Finansowej
2. Dokumentacja rewizyjna (dokumentacja badania) sprawozdania finansowego
3. Postać dowodów badania (dowodów rewizyjnych)
4. Forma i postać dokumentacji roboczej
Rozdział VI. Organizacja pracy biegłego rewidenta oraz zakres i przebieg badania
sprawozdania finansowego przedsiębiorstwa
1. Organizacja pracy biegłego rewidenta
1.1. Zakres i kolejność prac biegłego rewidenta
1.2. Poznanie jednostki i jej środowiska oraz ocena ryzyka badania
1.3. Zrozumienie środowiska kontroli wewnętrznej w jednostce
2. Przebieg badania sprawozdania finansowego jednostki gospodarczej
2.1. Opracowanie strategii i planu badania sprawozdania finansowego
2.2. Etapy badania sprawozdania finansowego
2.2.1. Badanie wstępne - Zapoznanie się z sytuacją badanej jednostki
2.2.2. Badanie zasadnicze - Szczegółowe badania wiarygodności poszczególnych
składników sprawozdania finansowego
2.3. Poprawność i rzetelność sporządzania sprawozdania z działalności jednostki
2.4. Informacja o naruszeniach prawa, umowy lub statutu jednostki
2.5. Badanie zabezpieczeń na majątku i zobowiązań warunkowych
2.6. Zdarzenia po dacie bilansu
2.7. Inne problemy badania
3. Badanie sprawozdań finansowych łącznych
4. Badanie zdolności jednostki do kontynuacji działalności
4.1. Istota kontynuowania działalności jednostki gospodarczej
4.2. Jednostki niekontynuujące działalności i aspekty rachunkowe ich sprawozdania
finansowego
4.3. Prawo upadłościowe a obowiązki wynikające z ustawy o rachunkowości w przypadku
upadłości
5. Organizacja zespołowego badania sprawozdań finansowych
5.1. Obowiązki kierownicze i nadzorcze związane z badaniem sprawozdania finansowego
5.2. Organizacyjne uwarunkowania badania zespołowego
5.3. Czynności związane z zakończeniem badania w zespole
Rozdział VII. Formułowanie opinii i raportu z badania sprawozdania finansowego
1. Forma opinii i sprawozdania (raportu) z badania sprawozdania finansowego stosowane w
Polsce
1.1. Istota i podstawy sporządzania raportu i opinii z badania
1.2. Zakres, zasady sporządzania i sposób formułowania ustaleń raportu z badania
sprawozdania finansowego
1.3. Rodzaje opinii o sprawozdaniu finansowym i zasady ich sporządzania
1.4. Struktura raportu z badania sprawozdania finansowego
1.4.1. Zakres poszczególnych części raportu
1.4.2. Podstawy do przeprowadzenia analizy, jej zakres i etapy
1.5. Sporządzanie wystąpienia do kierownictwa badanej jednostki
1.6. Udział biegłego rewidenta w posiedzeniach rad nadzorczych lub walnych zgromadzeń
akcjonariuszy (udziałowców) spółek
2. Opinia i sprawozdanie biegłego rewidenta z badania sprawozdania finansowego według
Międzynarodowych Standardów Badania
Rozdział VIII. Badanie skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup
kapitałowych
1. Pojęcie konsolidacji i grupy kapitałowej oraz zakres sporządzania skonsolidowanego
sprawozdania finansowego
2. Możliwości odstąpienia od konsolidacji
3. Warunki przeprowadzenia prawidłowej konsolidacji sprawozdań finansowych
4. Metody konsolidacji i zasady dokonywania wyłączeń danych
4.1. Konsolidacja metodą pełną
4.2. Konsolidacja metodą proporcjonalną
4.3. Konsolidacją metodą praw własności
5. Dokumentacja konsolidacyjna
6. Procedury, metody i techniki badania skonsolidowanych sprawozdań finansowych
6.1. Specyficzne aspekty badania skonsolidowanych sprawozdań finansowych
6.2. Procedury i techniki badania
6.3. Opinia i raport z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego
Załącznik
Kolejność czynności związanych z badaniem i dokumentowaniem procesu badania
sprawozdania finansowego przedsiębiorstwa
330 stron, Format: 16.0x23.0cm, oprawa miękka