Czciciele Herkulesa w Rzymie. Studium epigraficzno-antropomastyczne (I-IV wiek n.e.)
Przedmiotem niniejszego studium jest niewielki wycinek "produkcji
epigraficznej" z okresu cesarstwa, a mianowicie rzymskie tituli sacri poświęcone
Herkulesowi.
Analiza struktury społecznej wystawców tych inskrypcji pozwoli zweryfikować niektóre
z tradycyjnych opinii na temat społecznego zaplecza tego kultu, a w każdym razie
podjąć naukową - odwołującą się do materiału źródłowego, nie zaś do intuicji -
dyskusję nad tym problemem. Poza aspektem kwantytatywnym (udział poszczególnych grup
społecznych w badanym fenomenie), ważne jest poszukiwanie odpowiedzi na pytanie o motywy
kierujące fundatorem przy wyborze "adresata" dedykacji i sposobu jej realizacji
(typ zabytku, jego lokalizacja itp.). W wielu przypadkach istotny wpływ na podejmowane
decyzje miał społeczno-propagandowy aspekt fundacji (pomnik epigraficzny jako element
samookreślenia społecznego jednostki).
O tym, że za przedmiot badań wybrałem wystawców inskrypcji dedykowanych
Herkulesowi, zdecydowało kilka czynników. Po pierwsze, duża popularność tego bóstwa,
a co za tym idzie relatywnie bogaty materiał źródłowy. Po drugie, uniwersalny
charakter kultu, co otwiera drogę do badań porównawczych, zarówno w odniesieniu do
innych "wielkich bogów" imperium, jak i w ujęciu geograficznym. Po trzecie,
przypisywany temu kultowi przez nowożytną historiografię silny ładunek ideologiczny
(Herkules interpretowany jest z jednej strony jako opiekun domu cesarskiego, z drugiej
zaś jako patron "warstw niższych").
320 stron, Format: 17.0x24.0cm, oprawa miękka