English version

• polskie
podział tematyczny
 
• anglojęzyczne
podział tematyczny
 
Newsletter:

• Zamów informacje o nowościach z wybranego tematu
 
Informacje:

• o księgarni

• koszty wysyłki

• kontakt

• Cookies na stronie

Centralizacja VAT w jednostkach sektora finansów publicznych

Centralizacja VAT – sposób organizacji, procedury, rozwiązania problemów poparte konkretnymi przykładami!

Od 1.1.2017 r. wszystkie JST muszą scentralizować VAT w jednostkach organizacyjnych. Faktury nie będą już wystawione na szkoły, OPS, samorządowe zakłady budżetowe, czy też inne jednostki organizacyjne, ale faktura będzie wystawiana na gminę, powiat lub województwo. Od obowiązku centralizacji VAT będą zwolnione samorządowe jednostki posiadające osobowość prawną tj. instytucje kultury, ZOZ-y.

Publikacja przedstawia także obszerny przykład zasad ewidencji księgowej podatku od towarów i usług (VAT) w JST (gminie), w której wdrożono centralny sposób rozliczania tego podatku.

Istota publikacji:

Szczegółowo omówione księgowania VAT w zakresie centralizacji (ponad 30 stron rozbudowanych księgowań). Zobacz przykład >>
Ponad 10 schematów obiegu dokumentów oraz działania centrów usług wspólnych wraz z wyjaśnieniami! Zobacz przykład >>
Liczne przykłady obliczania współczynnika i prewspółczynnik VAT w scentralizowanej jednostce samorządu terytorialnego
Omówienie specustawy w wersji po poprawach senatu – ustawa została uchwalona 22 lipca 2016 r.
Omówienie zagadnienia centrów usług wspólnych (CUW)

Centralizacja VAT wpływa na szereg czynności mających miejsce w jednostce takich jak:

ewidencja księgowa,
obieg dokumentów w jednostce,
numeracje dokumentacji,
zawarte wcześniej różnego rodzaju umowy,
przygotowywanie Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK).

Centralizacja VAT wywołuje w związku z tym wiele poważnych obaw i pytań:

1.    Jakie zmiany organizacyjne należy przeprowadzić w procesie centralizacji VAT?
2.    Jak zaprojektować i wdrożyć właściwy sposób obiegu dokumentów w jednostce samorządu oraz jednostkach podległych?
3.    Jak stworzyć odpowiedni dla jednostki sposób tworzenia skonsolidowanych deklaracji VAT?
4.    Jakie są zasady składania deklaracji (cząstkowych i innych)?
5.    Co zrobić, gdy jednostki podległe korzystają z odmiennych programów kadrowo-księgowych i dane będą przekazywane w różnych układach sprawozdawczych?
6.    Jak należy się przygotować, jeżeli podległe jednostki do tej pory nie były podatnikami VAT?
7.    W jaki sposób Centrum Usług Wspólnych może być pomocne we wdrożeniu centralizacji VAT?
8.    Jaki jest wpływ centralizacji na rozliczenia między jednostkami organizacyjnymi?
9.    Jak stworzyć zasady numeracji faktur (także faktur zakupowych), które będą spójne na poziomie całej jednostki samorządu terytorialnego?
10.    Jakie dane powinny być zamieszczane na fakturach?
11.    Czy jednostki organizacyjne gminy tracą swój NIP?
12.    Jaką metodę proporcjonalnego odliczenia VAT należy zastosować w danej sytuacji (prewspółczynnik, współczynnik struktury sprzedaży czy oba te wskaźniki)?
13.    Jakie są konsekwencje centralizacji VAT dla zawartych umów cywilnoprawnych, a także na gruncie podatków PIT oraz CIT?
14.    Jak prowadzić rejestry VAT?
15.    Jak centralizacja VAT wpływa na obowiązek generowania i przesyłania jednolitego pliku kontrolnego (JPK)?
16.    Jakie przepisy przejściowe wprowadzi przygotowana specustawa w tym zakresie?

Jednostka powinna wdrożyć wiele procedur, zarządzeń, instrukcji. W niniejszej publikacji wiele schematów obiegu dokumentów oraz działania centrów usług wspólnych, które pozwolą sporządzić stosowne procedury i instrukcje, m.in.:

1)    Model przepływu faktur w wariancie podstawowym,
2)    Model przepływu faktur z uwzględnieniem centrum usług wspólnych,
3)    Obiegu cząstkowych i skonsolidowanych deklaracji VAT (w zależności od obranego wariantu),
4)    Obieg deklaracji cząstkowych, zbiorczej dla „sektora oświaty” i skonsolidowanej,
5)    Obieg deklaracji cząstkowych, zbiorczych dla „sektora oświaty” oraz „sektora pomocy społecznej” i skonsolidowanej
6)    Schemat sporządzania deklaracji zbiorczej na podstawie rejestrów cząstkowych,
7)    Schemat centrum usług wspólnych dla wszystkich jednostek samorządu, w tym urzędu JST,
8)    Schemat centrum usług wspólnych dla wszystkich jednostek podległych samorządowi,
9)    Schemat centra usług wspólnych dla jednostek prowadzących jednakową działalność,
10)    Schemat wspólnego CUW dla kilku gmin obsługujący jednostki prowadzące jednakową działalność.

Jeśli odpowiadasz za centralizacje VAT w jednostce – ta książka jest dla Ciebie!

Centralizacja VAT wywołuje w związku z tym wiele poważnych obaw i pytań:

Jakie zmiany organizacyjne należy przeprowadzić w procesie centralizacji VAT?
Jak zaprojektować i wdrożyć właściwy sposób obiegu dokumentów w jednostce samorządu oraz jednostkach podległych?
Jak stworzyć odpowiedni dla jednostki sposób tworzenia skonsolidowanych deklaracji VAT?
Jakie są zasady składania deklaracji (cząstkowych i innych)?
Co zrobić, gdy jednostki podległe korzystają z odmiennych programów kadrowo-księgowych i dane będą przekazywane w różnych układach sprawozdawczych?
Jak należy się przygotować, jeżeli podległe jednostki do tej pory nie były podatnikami VAT?
W jaki sposób Centrum Usług Wspólnych może być pomocne we wdrożeniu centralizacji VAT?
Jaki jest wpływ centralizacji na rozliczenia między jednostkami organizacyjnymi?
Jak stworzyć zasady numeracji faktur (także faktur zakupowych), które będą spójne na poziomie całej jednostki samorządu terytorialnego?
Jakie dane powinny być zamieszczane na fakturach?
Czy jednostki organizacyjne gminy tracą swój NIP?
Jaką metodę proporcjonalnego odliczenia VAT należy zastosować w danej sytuacji (prewspółczynnik, współczynnik struktury sprzedaży czy oba te wskaźniki)?
Jakie są konsekwencje centralizacji VAT dla zawartych umów cywilnoprawnych, a także na gruncie podatków PIT oraz CIT?
Jak prowadzić rejestry VAT?
Jak centralizacja VAT wpływa na obowiązek generowania i przesyłania jednolitego pliku kontrolnego (JPK)?
Jakie przepisy przejściowe wprowadzi przygotowana specustawa w tym zakresie?

Jednostka powinna wdrożyć wiele procedur, zarządzeń, instrukcji.

W niniejszej publikacji wiele schematów obiegu dokumentów oraz działania centrów usług wspólnych, które pozwolą sporządzić stosowne procedury i instrukcje, m.in.:

Model przepływu faktur w wariancie podstawowym,
Model przepływu faktur z uwzględnieniem centrum usług wspólnych,
Obiegu cząstkowych i skonsolidowanych deklaracji VAT (w zależności od obranego wariantu),
Obieg deklaracji cząstkowych, zbiorczej dla „sektora oświaty” i skonsolidowanej,
Obieg deklaracji cząstkowych, zbiorczych dla „sektora oświaty” oraz „sektora pomocy społecznej” i skonsolidowanej
Schemat sporządzania deklaracji zbiorczej na podstawie rejestrów cząstkowych,
Schemat centrum usług wspólnych dla wszystkich jednostek samorządu, w tym urzędu JST,
Schemat centrum usług wspólnych dla wszystkich jednostek podległych samorządowi,
Schemat centra usług wspólnych dla jednostek prowadzących jednakową działalność,
Schemat wspólnego CUW dla kilku gmin obsługujący jednostki prowadzące jednakową działalność.

Wstęp
O autorach
Wykaz skrótów

Rozdział I. Koncepcja centralizacji. Procedury obiegu dokumentów i instrukcje podatkowe (Tomasz Groszyk)
1. Wprowadzenie
2. Ogólna koncepcja centralizacji
3. Warianty prowadzenia scentralizowanych rozliczeń
3.1. Zagadnienia ogólne
3.2. Model podstawowy obiegu deklaracji cząstkowych i skonsolidowanej
3.3. Model obiegu dokumentów z uwzględnieniem osobnej deklaracji zbiorczej dla sektora oświaty
3.4. Model obiegu dokumentów z wyodrębnieniem kilku jednostek organizacyjnych
4. Procedury obiegu dokumentów i instrukcje rozliczania VAT
4.1. Zagadnienia ogólne
4.2. Procedura obiegu dokumentów
4.2.1. Podstawowe elementy procedury obiegu dokumentów
4.2.2. Zasady przekazywania deklaracji oraz rejestrów cząstkowych i zbiorczych
4.2.3. Pozostałe elementy procedury obiegu dokumentów
4.3. Instrukcje rozliczania VAT w jednostkach organizacyjnych

Rozdział II. Specustawa a proces centralizacji (Irmina Sobczuk)
1. Geneza oraz zakres regulacji
2. Rozwiązania prawne przyjęte w specustawie
2.1. Zakres podmiotowy centralizacji
2.2. Wybrane zasady rozliczania podatku VAT przez jednostkę samorządu terytorialnego w okresie przejściowym
2.2.1. Zagadnienia ogólne
2.2.2. Zwolnienie podmiotowe dla podatników osiągających obroty poniżej limitu ustawowego
2.2.3. Sposób obliczania współczynnika VAT
2.2.4. Ewidencjonowanie sprzedaży na rzecz osób fizycznych za pomocą kas rejestrujących
2.3. Zasady dokonywania korekt rozliczeń w podatku VAT za okresy rozliczeniowe upływające przed przeprowadzeniem procesu centralizacji
2.4. Zasady zwrotu środków unijnych w związku ze zmianą oceny kwalifikowalności podatku VAT będącą wynikiem orzeczenia TSUE
2.5. Tryb prowadzenia postępowań w okresie przejściowym

Rozdział III. Proces centralizacji a efektywność funkcjonowania samorządu terytorialnego (Katarzyna Zembrzuska)
1. Konsekwencje centralizacji rozliczeń VAT w jednostce samorządu terytorialnego
1.1. Zagadnienia ogólne
1.2. Problemy z centralizacją rozliczeń VAT
1.2.1. Obowiązek sporządzania deklaracji zbiorczej na podstawie rejestrów cząstkowych
1.2.2. Merytoryczne przygotowanie samorządów do sporządzenia scentralizowanej deklaracji VAT
1.2.3. Techniczne przygotowanie samorządów do sporządzenia scentralizowanej deklaracji VAT
2. Centralizacja rozliczeń VAT a zmiany w strukturze organizacyjnej
2.1. Koncepcja centrum usług wspólnych
2.2. Zalety centrum usług wspólnych
2.3. Rodzaje centrów usług wspólnych
2.3.1. Centra usług wspólnych obsługujące wszystkie jednostki podlegające centralizacji rozliczeń VAT, w tym urząd
2.3.2. Centra usług wspólnych obsługujące wszystkie jednostki podlegające centralizacji rozliczeń VAT, za wyjątkiem urzędu
2.3.3. Wyspecjalizowane centra usług wspólnych
2.3.4. Centra usług wspólnych obsługujące jednostki kilku gmin
2.4. Korzyści ekonomiczno-organizacyjne utworzenia centrum usług wspólnych
3. Wpływ centralizacji na rozliczenia między jednostkami organizacyjnymi
3.1. Rozliczenia między jednostkami według dotychczasowego schematu
3.2. Rozliczenia między jednostkami według nowego schematu
3.4. Metody ograniczenia nieefektywności
3.4.1. Zmiany w strukturze organizacyjnej samorządu mające na celu uniknięcie konieczności kalkulowania prewspółczynnika VAT
3.4.2. Interpretacje podatkowe dotyczące konieczności stosowania prewspółczynnika VAT do sprzedaży wewnętrznej

Rozdział IV. Praktyczne skutki centralizacji (Michał Borowski)
1. Wprowadzenie
2. Wymagania dotyczące faktur
2.1. Numerowanie dokumentów sprzedażowych
2.2. Numerowanie faktur zakupowych
3. Ewidencja
3.1. Wymagania dotyczące rejestru VAT
3.2. Sposób prowadzenia rejestru
3.3. Nowe wymogi dotyczące raportowania
4. Zasady składania deklaracji (cząstkowych i innych)
4.1. Zagadnienia ogólne
4.2. Dane zawarte w deklaracji cząstkowej VAT
4.3. Konsolidacja danych do innych deklaracji i informacji
5. Dane na fakturach
6. Zmiany umów i NIP

Rozdział V. Współczynnik i prewspółczynnik VAT w scentralizowanej jednostce samorządu terytorialnego (Marcin Baj)
1. Prawo do odliczenia VAT
2. Proporcjonalne odliczenie VAT - współczynnik VAT
2.1. Podstawowe zasady ustalania współczynnika VAT
2.2. Zasady uwzględniania obrotu przy obliczaniu współczynnika VAT
2.3. Sposób obliczenia współczynnika VAT po zmianach wprowadzonych specustawą
3. Współczynnik VAT - korekta wieloletnia
4. Prewspółczynnik
4.1. Zagadnienia ogólne
4.2. Zasady określenia proporcji
4.2.1. Prewspółczynnik a specyfika wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć
4.2.2. Osobowy klucz ustalania prewspółczynnika
4.2.3. Czasowy klucz ustalenia prewspółczynnika
4.2.4. Przychodowy klucz ustalenia prewspółczynnika
4.2.5. Powierzchniowy klucz ustalenia prewspółczynnika
4.2.6. Inne klucze do ustalania prewspółczynnika
4.2.7. Zasady kalkulacji prewspółczynnika
4.2.8. Prewspółczynnik od wydatków związanych z nieruchomościami po 1.1.2016 r.
5. Ustalanie przez jednostki samorządu terytorialnego prewspółczynnika zgodnie z rozporządzeniem
5.1. Zagadnienia ogólne
5.2. Kwestionowanie wyboru przez jednostkę samorządu terytorialnego klucza nnego niż wskazany w rozporządzeniu
5.3. Zasady ustalania proporcji na podstawie rozporządzenia
5.3.1. Ustalanie proporcji a dyrektywa VAT
5.3.2. Sposób określenia proporcji
6. Czasowe granice zastosowania prewspółczynnika z art. 86 ust. 2a-2h ustawy o podatku od towarów i usług

Rozdział VI. Pozapodatkowe skutki centralizacji (Michał Borowski)
1. Wprowadzenie
2. Konsekwencje centralizacji rozliczeń VAT w zakresie rozliczeń z ZUS oraz na gruncie podatku dochodowego
2.1. Gmina jako strona umów cywilnoprawnych zawieranych przez jednostki i zakłady budżetowe
2.2. Zawieranie umów cywilnoprawnych przez kierowników jednostek organizacyjnych gminy w zakresie udzielonego pełnomocnictwa
3. Konsekwencje centralizacji dla zakładów budżetowych jako podatników podatku dochodowego od osób prawnych
4. Konsekwencje centralizacji w zakresie jednolitego pliku kontrolnego
5. Kwalifikowalność VAT w projektach dotowanych ze środków zewnętrznych

Rozdział VII. Centralizacja VAT w oświacie (Michał Borowski)
1. Wprowadzenie
2. Działalność oświatowa: zwolniona z VAT czy niepodlegająca VAT?
3. Podstawowe rodzaje działalności w oświacie i zasady ich rozliczania na gruncie VAT 1
3.1. Katalog czynności wykonywanych przez jednostki oświatowe
3.2. Instrukcje rozliczania VAT
4. Stosowanie przez jednostki oświatowe prewspółczynnika VAT

Rozdział VIII. Ewidencja VAT po wprowadzeniu centralizacji (Barbara Sajnaj)
1. Wprowadzenie
2. Wyjaśnienie pojęć
3. Czynności "sprzedażowe"
3.1. VAT od nieodpłatnie świadczonych usług
3.2. Konieczność prawidłowego rozpoznania stawki podatku
4. Zasady odliczenia VAT
4.1. Wykonywanie równocześnie działalności podlegającej opodatkowaniu i działalności niepodlegającej VAT
4.2. Prewspółczynnik - sposób określenia proporcji
4.3. Współczynnik proporcji - odliczenie częściowe VAT naliczonego (art. 90 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług)
4.4. Prawo do odliczenia a charakter czynności prowadzonych przez jednostkę samorządu terytorialnego
4.5. Wpływ czynności podlegających opodatkowaniu VAT i pozostających poza zakresem regulacji VAT na prawo do odliczenia
4.6. Wpływ czynności pozostających poza zakresem regulacji VAT na prawo do odliczenia
4.7. Rozróżnienie czynności zwolnionych i niepodlegających opodatkowaniu w świetle ustawy o podatku od towarów i usług
5. Dokumentowanie obrotu między jednostkami organizacyjnymi gminy
6. Zabezpieczenie w budżecie wydatków na podatek wynikający z niezapłaconej faktury
7. Dochód z tytułu VAT w przypadku nieprzekazania podatku przez urząd skarbowy na konto gminy
8. Stan prawny w zakresie rozliczeń VAT w samorządzie
8.1. Sytuacja prawna do 31.12.2016 r. - możliwość uznawania jednostek organizacyjnych za odrębnych podatników
9. Centralny system rozliczeń VAT pod jednym numerem NIP
10. Zadania jednostki samorządu terytorialnego związane ze wspólnym systemem rozliczeń VAT
11. Ewidencja księgowa
11.1. Ewidencja w jednostkach sporządzających cząstkową deklarację VAT
11.1.1. Ogólne zasady ewidencji
11.1.2. Ewidencja podatku VAT na koncie 220 "Rozliczenie podatku VAT"
11.1.3. Księgowania na koncie 225 "Rozrachunki z budżetami"
11.1.4. Księgowania na koncie 300 "Rozliczenie zakupu"
11.2. Ewidencja podatku należnego
11.2.1. Wystawienie faktury
11.2.2. Ewidencja VAT należnego w jednostkach budżetowych i samorządowych zakładach budżetowych
11.3. Ewidencja VAT naliczonego przy zakupie towarów i usług
11.3.1. Przykładowa analityka wprowadzona do konta 300 "Rozliczenie zakupu" (towarów i usług)
11.3.2. Przykładowa analityka wprowadzona do konta 220 "Rozliczenie podatku VAT naliczonego"
12. Koncepcje centralnego rozliczania VAT
12.1. Rozwiązanie I - ewidencja VAT w jednostce samorządu terytorialnego rozliczającej VAT centralnie na podstawie cząstkowych deklaracji jednostek i zakładów budżetowych
12.2. Rozwiązanie II - koncepcja ujęcia VAT rozliczanego centralnie w księgach organu jednostki samorządu terytorialnego
12.2.1. Zasady rozliczeń VAT w jednostkach organizacyjnych i urzędzie
12.2.2. Sprzedaż towarów i usług - VAT należny
12.2.3. Zasady rozliczenia VAT w organie

Rozdział IX. Korekta wieloletnia oraz roczna podatku naliczonego wynikająca za zmiany poziomu prewspółczynnika lub współczynnika (Irmina Sobczuk)
1. Wprowadzenie
2. Korekta mająca na celu urealnienie wskaźnika struktury sprzedaży za dany rok podatkowy
2.1. Współczynnik VAT
2.2. Prewspółczynnik
2.3. Środki trwałe, wartości niematerialne i prawne podlegające amortyzacji, grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów o wartości początkowej powyżej 15 000 zł
2.4. Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne o wartości początkowej poniżej 15 000 zł
2.5. Nieruchomości i prawa wieczystego użytkowania o wartości początkowej powyżej 15 000 zł
2.6. Korekta wynikająca ze sprzedaży środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji oraz nieruchomości i praw wieczystego użytkowania

Rozdział X. Pytania i odpowiedzi
1. Centralizacja
1.1. Centralizacja rozliczeń podatku VAT w Komendzie Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej oraz Powiatowym Inspektoracie Nadzoru Budowlanego
1.2. Centralizacja rozliczeń skonsolidowanych a Fundusz Pracy
1.3. Centralizacja rozliczeń skonsolidowanych a Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
1.4. Centralizacja wsteczna
1.5. Centralizacja VAT a projekty dofinansowywane ze środków Unii Europejskiej
1.6. Rozliczanie czynności realizowanych między jednostkami organizacyjnymi danej gminy po centralizacji
1.7. Zaliczanie wydatków do kosztów uzyskania przychodów po centralizacji
2. Jednolity plik kontrolny
2.1. Zastosowanie jednolitego pliku kontrolnego w jednostkach samorządu terytorialnego
2.2. Odroczenie terminu wprowadzenia JPK w małych i średnich przedsiębiorstwach
2.3. Obowiązek raportowania danych w formacie jednolitego pliku kontrolnego przez państwową jednostkę budżetową
3. Prewspółczynnik
3.1. Wybór metody kalkulacji prewspółczynnika VAT
3.2. Współczynnik i prewspółczynnik VAT kalkulowany indywidualnie dla każdej jednostki
3.3. Metody ustalenia prewspółczynnika
4. Centra usług wspólnych
4.1. Upoważnienie przez dyrektora powiatowego centrum usług wspólnych do przeprowadzenia inwentaryzacji
4.2. Oddelegowanie pracowników jednostek obsługiwanych przez powiatowe centrum usług wspólnych do zespołów inwentaryzacyjnych
4.3. Porozumienie między centrum usług wspólnych i jednostką obsługiwaną
4.4. Etapy przekształcenia Powiatowego Zespołu Ekonomiczno- Administracyjnego Szkół w centrum usług wspólnych
4.5. Konsekwencje przekształcenia Powiatowego Zespołu Ekonomiczno- Administracyjnego Szkół wynikające z ustawy o rachunkowości
4.6. Polityka rachunkowości w szkołach obsługiwanych przez centrum usług wspólnych
5. Korekta VAT
5.1. Rozliczenie podatku VAT z tytułu sprzedaży obiadów w placówkach oświatowych oraz korekta VAT od sprzedaży zwolnionej
6. Rachunkowość
6.1. Klasyfikacja budżetowa dla centrum usług wspólnych

Rozdział XI. Akty prawne
1. Ustawa z dnia 22 lipca 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego - akt prawny w wersji przekazanej do Senatu (druk nr 709)
2. Ustawa z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2016 r. poz. 710) w wersji na 1.1.2017 r. - wyciąg
3. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (Dz.U. z 2015 r. poz. 2193)

240 stron, Format: 16.5x23.5cm, oprawa miękka