Dwa systemy emocji i ich konsekwencje dla procesów poznawczych
Autor przedstawia nowy model interakcji emocji i procesów poznawczych, wyjaśniający
zachodzące między nimi związki z perspektywy teorii dwusystemowych, opisujących
działanie umysłu w kategoriach procesów automatycznych i kontrolowanych.
Prezentuje wyniki własnych badań behawioralnych i neurofizjologicznych dotyczących
przetwarzania słów. Wyniki te dowodzą, że emocje mogą prowadzić do pogorszenia
poziomu wykonywania zadań poznawczych albo, w przypadku emocji o genezie refleksyjnej, do
polepszenia funkcjonowania poznawczego dzięki aktywizacji systematycznych mechanizmów
przetwarzania.
Publikacja adresowana do studentów psychologii, doktorantów i badaczy procesów
poznawczych, a także do osób zainteresowanych wpływem emocji na pracę mózgu.
1. Przedmowa 11
2. Teorie dwusystemowe w psychologii 17
2.1. Najważniejsze ogólne teorie podkreślające dualizm poznania 20
2.2. Dualizm emocji. 29
2.3. Krytyka teorii dwusystemowych 32
3. Proponowany model teoretyczny związków emocji i procesów poznawczych
36
3.1. Lista założeń. 37
3.1.1. Dualizm mechanizmów aktywacyjnych. 40
3.2. Prezentacja modelu. 44
3.2.1. Emocje o genezie automatycznej i przetwarzanie heurystyczne 45
3.2.2. Emocje o genezie refleksyjnej i przetwarzanie systematyczne. 48
3.2.3. Emocje o genezie automatycznej i przetwarzanie systematyczne 50
3.2.4. Emocje o genezie refleksyjnej i przetwarzanie heurystyczne. 52
3.3. Przewidywania i hipotezy płynące z modelu 53
4. Metody badań – w stronę obiektywizacji metody porównań między dwoma
systemami 56
4.1. Normy afektywne jako narzędzie przydatne w tworzeniu badań eksperymentalnych. 58
4.2. Sposoby operacjonalizacji właściwości emocjonalnych bodźców w badaniach własnych
62
4.2.1. Badania nad normami afektywnymi dla słów 64
4.2.2. Uzupełniające badania nad normami afektywnymi: krótkie teksty i muzyka. 71
4.2.3. Wnioski z badań nad normami afektywnymi. 73
4.3. Założenia operacyjne leżące u podstaw badań własnych. 74
5. Rola genezy ładunku emocjonalnego w procesach przetwarzania słów
84
5.1. Mechanizmy przetwarzania słów i rola afektu w tym przetwarzaniu 85
5.2. Badania EEG w warunkach spontanicznego przetwarzania słów emocjonalnych zróżnicowanych
ze względu na znak i genezę ładunku emocjonalnego 90
5.3. Badania EEG w warunkach kierowanego instrukcją przetwarzania słów emocjonalnych
93
5.3.1. Znak i geneza ładunku emocjonalnego 94
5.3.2. Pobudzenie i subiektywna waga regulacyjna 96
5.4. Wnioski z badań elektrofizjologicznych. 97
6. Rola typów aktywacji w zadaniach wymagających kontroli poznawczej100
6.1. Zadanie typu Stroopa w świetle teorii dwusystemowych. 101
6.2. Rola dwóch rodzajów aktywacji w zadaniu Stroopa – badania behawioralne 104
6.2.1. Badanie 1. z użyciem emocjonalnej wersji Testu Stroopa. 105
6.2.2. Badanie 2. z użyciem standardowego Testu Stroopa połączonego z prezentacją słów
emocjonalnych jako dystraktorów 107
6.2.3. Wnioski z badań behawioralnych 109
6.3. Rola dwóch rodzajów aktywacji w zadaniu Stroopa – korelaty EEG 110
6.4. Wnioski z badań nad kontrolą poznawczą 114
7. Wpływ genezy emocji na preferowany typ przetwarzania w sytuacjach
ambiwalentnych 117
7.1. Zadania ambiwalentne w świetle teorii dwusystemowych. 118
7.2. Rola genezy ładunku emocjonalnego w przypisywaniu znaczenia bodźcom ambiwalentnym
119
7.2.1. Metoda badania . 122
7.2.2. Wyniki . 125
7.2.3. Wnioski 128
7.3. Postrzeganie bodźców ambiwalentnych przez pryzmat wymiarów ciepła i kompetencji
129
7.3.1. Metoda. 133
7.3.2. Rola genezy i znaku ładunku emocjonalnego. 136
7.3.3. Rola subiektywnej wagi regulacyjnej i pobudzenia. 140
7.3.4. Wnioski z badania nad interpretacją bodźców na wymiarach ciepła i kompetencji
144
7.4. Rola genezy i znaku ładunku emocjonalnego w interpretowaniu sekwencji losowych. 146
7.4.1. Metoda. 148
7.4.2. Wyniki 149
7.4.3. Wnioski 152
8. Podsumowanie i wnioski płynące z badań 154
9. Status proponowanego modelu teoretycznego i dalsze pytania badawcze.164
Literatura cytowana.167
Załącznik 1. Wszystkie słowa użyte w poszczególnych warunkach manipulacji znakiem
i genezą ładunku emocjonalnego.189
Załącznik 2. Wszystkie słowa użyte w poszczególnych warunkach manipulacji ładunkiem
pobudzenia i subiektywnej wagi regulacyjnej190
Indeks nazwisk.191
200 stron, Format: 14.2x20.1, oprawa mię+kka
