Ambasadorki wychowania
Poglądy pedagogiczne polskich kobiet w II połowie XIX i początkach XX wieku
W prezentowanej pracy analizie poddano dorobek polskich autorek prac pedagogicznych
drugiej połowy XIX i początków XX wieku.
Można powiedzieć, że były one ambasadorkami pewnych idei wychowawczych. Do najważniejszych
z nich zaliczyć należy kształcenie charakteru, wychowanie do wartości, kształtowanie
umiejętności samodzielnego działania, niezależnego myślenia i odpowiedzialności za własny
rozwój, a także przygotowanie do życia w społeczeństwie. W piśmiennictwie kobiet
tego okresu podejmowano próby zdefiniowania pojęcia „wychowanie”. W swej twórczości
autorki zwracały uwagę na dziedziny wychowania i przypisywały im określone zadania.
Formułowały cel i najważniejsze zadania wychowania moralnego, religijnego, umysłowego,
estetycznego i fizycznego. Prezentowały również swoje stanowisko w sprawie koniecznych
zmian w oświacie. I chociaż nie wszystkie ich pomysły i koncepcje edukacyjne weszły w
życie w postaci reform szkolnych, to działalność kobiet w obszarze wychowania i
nauczania stawała się coraz bardziej widoczna i doceniana. To ich ogromnej pracy zawdzięczamy
przygotowanie społeczeństwa na nadejście niepodległej Polski, a do ich piśmiennictwa
i pewnych uniwersalnych idei wychowawczych odwoływały się następne pokolenia Polaków.
Wstęp / 7
Rozdział I Analizy terminu „wychowanie” / 31
1. Pojęcie wychowania / 31
2. Cele działalności wychowawczej / 39
3. Instytucje wychowawcze / 54
3.1. Dom rodzinny jako środowisko wychowawcze / 55
3.2. Szkoła a proces wychowania / 77
Rozdział II Wychowanie moralne jako kształcenie charakteru / 87
1. Koncepcje wychowania moralnego / 87
2. Charakter dziecka jako przedmiot wychowania / 102
3. Rola rodziców i nauczycieli w wychowaniu moralnym / 112
4. Specyfika metod w wychowaniu moralnym / 134
Rozdział III. Wychowanie religijne a przygotowanie do życia wartościowego
/ 145
1. Definicje wychowania religijnego / 145
2. Rodzina i jej udział w kształtowaniu postaw / 154
3. Zadania szkoły w propagowaniu wartości / 162
4. Formy organizacyjne i środki edukacji religijnej / 167
Rozdział IV. Wychowanie umysłowe propagowaniem postaw wobec nauki / 175
1. Prawda fundamentem i celem wychowania umysłowego / 177
2. Kształtowanie umiejętności samodzielnego myślenia / 182
3. Metody i formy wychowania umysłowego / 194
Rozdział V. Wychowanie estetyczne i jego doniosłość w kształceniu wrażlwości
na piękno / 209
1. Geneza wychowania przez sztukę / 209
2. Cele wychowania estetycznego / 213
3. Funkcje wychowania plastycznego i muzycznego / 221
4. Teatr jako forma oddziaływania przez sztukę / 224
5. Zadania rodziny w poznawaniu świata sztuki / 227
6. Znaczenie szkoły i nauczyciela w wychowaniu przez sztukę / 231
Rozdział VI. Wychowanie fizyczne a zdrowie jednostki / 239
1. Wizje wychowania fizycznego / 239
2. Wychowanie zdrowotne jako element harmonijnego rozwoju / 245
3. Metody i formy kształtowania sprawności fizycznej / 258
Rozdział VII. Idee wychowawcze w propozycjach reform szkolnych / 273
1. Propozycje zmian dotyczące dziedzin wychowania / 275
2. Wizja szkoły i jej zadań edukacyjnych / 279
3. Zagadnienia wychowania w kształceniu nauczycieli / 290
4. Poglądy na wychowanie i kształcenie kobiet / 299
Zakończenie / 313
Bibliografia / 317
Aneks / 335
Summary / 353
Indeks nazwisk / 357
360 stron, Format: 16.0x22.5cm, oprawa miękka
