Gramatyka monet rzymskich okresu republiki i cesarstwa
Tom 1: Kompendium tytulatur i datowania
„Kompendium autorstwa Bartosza Awianowicza jest cennym
i praktycznym przewodnikiem po formach legend występujących na monetach republiki i
cesarstwa rzymskiego z ich językową analizą i obszernym komentarzem historycznym. Autor
skoncentrował się w nim nie tyle na typologii monet i idei, które rozpowszechniano za
pomocą monet, analizach ikonograficznych czy metaloznawczych, co na brzmieniu legend
monetarnych i rozwiązaniu skrótów w nich zastosowanych. Dzięki zapoznaniu czytelnika z
podstawami gramatyki łacińskiej oraz pomocnym wykazom rozwiązań skrótów językowych
występujących na monetach czytelnik może zdobyć umiejętność nie tylko prawidłowego
odczytania skrótów napisów na monetach, lecz również określenia datacji monet. (…)
Trzeba podkreślić, że tego rodzaju opracowań brakuje nie tylko w literaturze
zagranicznej, ale przede wszystkim na rynku polskim. Istniejące opracowania bądź to są
już w pewnej mierze przestarzałe, bądź podejmują zagadnienie legend w zakresie wybiórczym.
Nie mam wątpliwości, że pierwszy tom »Kompendium« Bartosza Awianowicza stanie się
lekturą pomocną nie tylko badaczom profesjonalnie zajmującym się numizmatyką rzymską,
ale i amatorom-kolekcjonerom czy studentom”.
Z recenzji dr hab. Katarzyny Balbuzy, prof. UAM
WYKAZ SKRÓTÓW LITERATURY I ILUSTRACJI / 5
WPROWADZENIE / 9
I. GRAMATYKA ŁACIŃSKA I NAPISY NA MONETACH / 15
1. Podstawowe wiadomości z zakresu fleksji języka łacińskiego / 15
2. Elementy składni łacińskiej obecne na monetach / 34
II. SKRÓTY IMION (PRAENOMINA) RZYMSKICH, TYTULATURA URZĘDNICZA I CESARSKA
/ 39
1. Inicjały imion rzymskich (praenomina) / 39
2. Tytulatura urzędnicza okresu republiki / 40
3. Tytulatura cesarza i rodziny panującej na monetach okresu pryncypatu (27 p.n.e.–284
n.e.) / 46
4. Nowe elementy w tytulaturze cesarskiej po 294 roku / 51
5. Oznaczenia mennic w drugiej połowie III wieku i w okresie dominatu / 53
III. IMIONA I FUNKCJE URZĘDNIKÓW UMIESZCZANE NA MONETACH RZYMSKICH OKRESU
REPUBLIKI ORAZ PRYNCYPATU AUGUSTA WRAZ Z DATOWANIEM / 57
1. Legendy urzędników monetarnych w układzie chronologicznym / 63
2. Alfabetyczny indeks legend imiennych pojawiających się na monetach republikańskich /
202
3. Alfabetyczny wykaz tresviri i quattuorviri monetales sygnujących monety Augusta / 217
IV. OFICJALNE IMIONA CESARZY RZYMSKICH I CZŁONKÓW PANUJĄCYCH DYNASTII.
DATOWANIE MONET Z OKRESU CESARSTWA / 227
1. Pryncypat / 233
2. Imperium Galijskie / 352
3. Uzurpatorzy w Brytanii / 359
4. Dominat / 363
V. ALFABETYCZNY INDEKS POŚWIADCZONYCH NA MONETACH IMION CESARZY, CESARZOWYCH I CZŁONKÓW
RODZINY CESARSKIEJ / 421
424 strony, Format: 15.7x22.5, oprawa miękka