Handel zagraniczny
Organizacja i technika
Książka stanowi nowoczesne kompendium wiedzy z zakresu organizacji i techniki handlu
zagranicznego.
Autorzy uwzględnili w niej zmiany zachodzące w tej sferze biznesu międzynarodowego,
powodowane przede wszystkim zjawiskami związanymi z globalizacją i regionalizacją
(m.in. zostały przedstawione nowa wersja międzynarodowych formuł handlowych oraz zmiany
w praktyce polskiego handlu zagranicznego związane z członkowstwem w Unii Europejskiej).
Najważniejsze problemy omówione w niniejszej książce to:
formy handlu zagranicznego,
rodzaje pośredników w handlu zagranicznym,
narzędzia regulacji i organizacji handlu zagranicznego w przedsiębiorstwie,
rozliczenia transakcji i sposoby ich finansowania,
cła i procedury celne,
transport i spedycja oraz ubezpieczenia w obrocie gospodarczym z zagranicą,
ryzyko i sposoby jego ograniczania,
zagadnienia arbitrażu międzynarodowego,
teorie wymiany międzynarodowej oraz korzyści z niej wynikające.
Większość autorów podręcznika to pracownicy Katedry Międzynarodowych Stosunków
Gospodarczych Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu posiadający również
doświadczenie w praktycznej realizacji transakcji handlowych.
Książka jest przeznaczona dla studentów kierunków ekonomicznych w wyższych uczelniach
różnego typu oraz pracowników przedsiębiorstw i instytucji związanych z handlem
międzynarodowym.
Wstęp
1. Formy handlu zagranicznego
1.1. Podział form handlu zagranicznego
1.2. Bezpośredni i pośredni handel zagraniczny
1.2.1. Eksport bezpośredni
1.2.2. Eksport pośredni
1.2.3. Import bezpośredni
1.2.4. Import pośredni
1.3. Handel tranzytowy
1.4. Obrót uszlachetniający i reparacyjny
1.5. Obrót licencjami i know-how
1.6. Franczyza
1.7. Leasing
1.8. Transakcje wiązane, kompensacyjne i barterowe
1.9. Konsorcja eksportowe
1.10. Inwestycje bezpośrednie
1.11. Formy handlu na rynkach zorganizowanych
1.11.1. Targi
1.11.2. Giełdy
1.11.3. Aukcje
1.11.4. Przetargi
Bibliografia
2. Pośrednicy w handlu zagranicznym
2.1. Rodzaje pośredników
2.2. Agent
2.3. Cif-agent
2.4. Makler handlowy
2.5. Komisant i konsygnator
2.6. Dystrybutor (dealer)
2.7. Pośrednicy o specjalnych funkcjach
2.8. Oddziały i przedstawicielstwa firm polskich za granicą
2.9. Oddziały i przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych w Polsce
2.10. Dostawa do państw UE poprzez polską firmę zlokalizowaną na terenie Wspólnoty
2.11. Spółka europejska
Bibliografia
3. Instytucje regulujące i wspierające handel
zagraniczny
3.1. Instytucje o znaczeniu międzynarodowym
3.1.1. Europejska Komisja Gospodarcza
3.1.2. Światowa Organizacja Handlu
3.1.3. Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju
3.1.4. Międzynarodowy Fundusz Walutowy
3.1.5. Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju
3.1.6. Konferencja Narodów Zjednoczonych do spraw Handlu i Rozwoju
3.1.7. Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju
3.1.8. Bank Rozrachunków Międzynarodowych
3.2. Ministerstwa i instytucje rządowe w Polsce
3.3. Instytucje pozarządowe wspierające handel zagraniczny
Bibliografia
4. Narzędzia regulacji w handlu zagranicznym
4.1. Podział narzędzi
4.2. Normy sterujące
4.2.1. Kurs walutowy
4.2.2. Stopa procentowa
4.2.3. Współzależność między kursem walutowym, stopą procentową i cenami
4.2.3.1. Terminowe kursy walutowe
4.2.3.2. Kurs walutowy a stopa procentowa
4.2.3.3. Kurs walutowy, stopa procentowa a ceny
4.2.4. Podatki i polityka budżetowa
4.3. Środki polityki handlowej
4.3.1. Klasyfikacja środków polityki handlowej
4.3.2. Środki taryfowe
4.3.3. Środki parataryfowe
4.3.4. Środki pozataryfowe
4.3.5. Reglamentacja obrotu towarowego z zagranicą w Polsce
4.4. Zarządzanie handlem zagranicznym po przystąpieniu Polski do UE
4.4.1. Polityka handlowa
4.4.2. Perspektywa przystąpienia do strefy euro
4.4.2.1. Polityka kursowa
4.4.2.2. Polityka pieniężna
5.4.3. Polityka podatkowa
4.5. Instrumenty wspierania eksportu
4.5.1. Instrumenty polityczne
4.5.2. Instrumenty instytucjonalne
4.5.3. Instrumenty ekonomiczno-finansowe
Bibliografia
5. Organizacja handlu zagranicznego w przedsiębiorstwie
5.1. Uwagi wstępne
5.2. Czynniki wpływające na organizację handlu zagranicznego
5.2.1. Czynniki wewnętrzne
5.2.2. Czynniki zewnętrzne
5.3. Formy rozwiązań organizacyjnych
5.3.1. Handel zagraniczny realizowany przez dział sprzedaży krajowej
5.3.2. Wyodrębniona sekcja handlu zagranicznego
5.3.3. Samodzielny dział handlu zagranicznego
5.4. Zasady organizacji działu handlu zagranicznego w przedsiębiorstwie
5.4.1. Funkcjonalna organizacja działu handlu zagranicznego
5.4.2. Organizacja działu handlu zagranicznego w zależności od produktów
5.4.3. Organizacja działu handlu zagranicznego w zależności od krajów lub
regionów (kryterium geograficzne)
5.4.4. Organizacja działu handlu zagranicznego w zależności od grup klientów
5.4.5. Organizacja działu handlu zagranicznego w zależności od projektów
5.4.6. Wielowymiarowa organizacja działu handlu zagranicznego (macierzowa i tensorowa)
5.5. Systemy kompetencji w organizacji handlu zagranicznego
5.5.1. System liniowy
5.5.2. System sztabowy (liniowo-sztabowy)
5.5.3. Kooperatywny system funkcjonalny
5.6. Zewnętrzna organizacja handlu zagranicznego
5.6.1. Uwagi ogólne
5.6.2. Scentralizowane i zdecentralizowane kierowanie spółką córką
5.7. Organizacja przedsiębiorstwa międzynarodowego
5.7.1. Struktury zdywersyfikowane
5.7.2. Struktury zintegrowane
5.7.2.1. Zintegrowana struktura funkcjonalna
5.7.2.2. Zintegrowana struktura według produktów
5.7.2.3. Zintegrowana struktura geograficzna (według regionów)
5.7.3. Struktury wielowymiarowe
5.7.4. Struktura wirtualna
5.7.5. Holding jako szczególna forma międzynarodowej organizacji
5.7.6. Holdingi w polskim handlu zagranicznym
5.7.6.1. Struktura organizacyjna holdingu w polskim handlu zagranicznym
5.7.6.2. Uwagi końcowe
Bibliografia
6. Nawiązywanie kontaktów z partnerem zagranicznym
6.1. Źródła informacji o potencjalnych partnerach
6.2. Marketing w handlu zagranicznym
6.3. Badanie rynków zagranicznych
Bibliografia
7. Oferta i zapytanie ofertowe w handlu
zagranicznym
7.1. Rodzaje i elementy ofert
7.2. Pojęcie i treść zapytania ofertowego
7.3. Akceptacja oferty
Bibliografia
8. Charakterystyka transakcji w handlu zagranicznym
8.1. Istota transakcji w handlu zagranicznym i jej fazy
8.2. Przebieg transakcji eksportowej
8.3. Przebieg transakcji importowej
8.4. Kontrakt
8.4.1. Istota kontraktu
8.4.2. Rodzaje kontraktów
8.4.3. Prawa i obowiązki stron w kontrakcie
8.5. Dokumenty w handlu zagranicznym
Bibliografia
9. Międzynarodowe zwyczaje, uzanse i formuły
handlowe
9.1. Uwagi ogólne
9.2. Incoterms2010
9.3. Znowelizowane amerykańskie definicje w handlu zagranicznym
9.4. Combiterms 2000 i 2011
9.5. Uzanse w zakresie przewozu
9.6. Uzanse w zakresie ubezpieczeń
9.7. Kodyfikacja ICC i SWIFT w rozliczeniach międzynarodowych
9.8. Podmioty międzynarodowej kodyfikacji celnej
Bibliografia
10. Rozliczenia w handlu zagranicznym
10.1. Dokumenty finansowe
10.1.1. Weksel
10.1.2. Czek
10.2. Sposoby zapłaty w handlu zagranicznym
10.2.1. Polecenie wypłaty
10.2.2. Inkaso
10.2.2.1. Inkaso w świetle regulacji URC 522 — zmiany i najważniejsze
postanowienia
10.2.3. Akredytywa
10.2.3.1. Akredytywa w świetle regulacji UCP 600—zmiany i najważniejsze
postanowienia
10.2.4. Międzynarodowe regulacje dotyczące terminów płatności w transakcjach
handlowych
10.2.4.1. Opóźnienia w płatnościach w krajach Unii Europejskiej
10.2.5. Podstawy prawno dewizowe regulacji zapłat w handlu zagranicznym
10.2.5.1. Ustawa Prawo dewizowe i jej znaczenie dla systemu rozliczeń
międzynarodowych
10.3. Wybór sposobu zapłaty i warunków płatności
10.3.1. Gwarancje bankowe
10.4. Rozliczenia transakcji kompensacyjnych
10.4.1. Barter
10.4.2. Zakup poprzedzający (counterpurchase)
10.4.3. Buy-Back
10.4.4. Offset
10.4.5. Akredytywa jako metoda finansowania zakupu poprzedzającego, buy-backu i offsetu
10.4.6. Clearing
10.4.7. Switch
10.4.8. Inne metody finansowania handlu wymiennego: bridge-finance i zakupy
poprzedzające
Bibliografia
11. Cła i procedury celne
11.1. Uwagi ogólne
11.2. Regulacje prawne w obszarze celnym obowiązujące w Polsce po akcesji do
UE
11.2.1. Wprowadzenie
11.2.2. Podstawy prawne ustawodawstwa celnego Unii Europejskiej
11.2.3. Struktura Unijnego Kodeksu Celnego
11.3. Elementy kalkulacyjne
11.3.1. Taryfa celna i rodzaje stawek celnych
11.3.2. Wspólna taryfa celna Unii Europejskiej
11.3.3. TARIC — Zintegrowana Taryfa Celna Unii Europejskiej
11.3.4. Wartość celna towaru
11.3.5. Pochodzenie towarów
11.3.6. System zwolnień celnych w Unii Europejskiej
11.3.7. Inne środki taryfowe
11.4. Wiążąca informacja taryfowa
11.5. Wiążąca informacja o pochodzeniu
11.6. Ustalenie kwoty i pobór należności celnych
11.6.1. Powstanie długu celnego
11.6.2. Zabezpieczenie kwoty wynikającej z długu celnego
11.6.3. Pokrycie kwoty długu celnego
11.6.4. Zaksięgowanie kwoty długu celnego
11.6.5. Powiadomienie o długu celnym
11.6.6. Płatność długu celnego
11.6.7. Opodatkowanie obrotu towarowego z krajami trzecimi
11.7. Wprowadzenie towarów na obszar celny Unii Europejskiej
11.7.1. Czasowe składowanie towarów
11.7.2. Status celny towarów
11.8. Procedury celne w Unijnym Kodeksie Celnym
11.8.1. Procedura dopuszczenia do obrotu
11.8.2. Procedura tranzytu
11.8.3. Procedura składowania
11.8.3.1. Skład celny
11.8.3.2 Wolne obszary celne
11.8.4. Procedura szczególnego przeznaczenia
11.8.4.1. Odprawa czasowa
11.8.4.2. Końcowe przeznaczenie
11.8.5. Procedura przetwarzania
11.8.5.1. Uszlachetnienie czynne
11.8.5.2. Uszlachetnienie bierne
11.8.6. Procedura wywozu towarów
11.9. Formy zgłoszeń celnych i ich dokumentacja
11.9.1. Zgłoszenia celne
11.9.2. Wpis do rejestru zgłaszającego
11.9.3. Samoobsługa celna
11.10. Krajowe ustawodawstwo celne
11.11. Upoważniony przedsiębiorca (AEO)
Bibliografia
12. Finansowanie handlu zagranicznego
12.1. Uwagi ogólne
12.2. Krótkoterminowe finansowanie handlu zagranicznego
12.2.1. Weksle
12.2.2. Kredyty bankowe
12.2.3. Przedpłata, zapłata częściowa
12.2.4. Faktoring i forfaiting eksportowy
12.2.5. Dyskonto prywatne
12.2.6. Eurokredyty
12.3. Średnio- i długoterminowe finansowanie handlu zagranicznego
12.3.1. Bankowe kredyty średnioterminowe
12.3.2. Bankowe kredyty długoterminowe
12.4. Finansowanie działalności handlowej przez państwo i organizacje międzynarodowe
Bibliografia
13. Transport i spedycja towarów w obrocie międzynarodowym
13.1. Uwagi ogólne
13.2. Przewóz towarów w handlu międzynarodowym
13.3. Umowy o przewóz towarów w handlu zagranicznym w poszczególnych gałęziach
transportu
13.3.1. Umowa o przewóz koleją
13.3.2. Umowa o przewóz towarów w transporcie samochodowym
13.3.3. Umowy o przewóz w transporcie lotniczym
13.3.4. Umowy o przewóz w transporcie morskim
13.3.5. Umowa o przewóz w transporcie wodnym śródlądowym
13.3.6. Transport multimodalny (kombinowany)
13.4. Spedycja w handlu zagranicznym
13.5. Usługi logistyczne na rynku TSL
Bibliografia
14. Ubezpieczenia w obrocie gospodarczym
z zagranicą
14.1. Uwagi ogólne
14.2. Podstawy prawne ubezpieczeń w Polsce
14.3. Dokumenty ubezpieczeniowe
14.3.1. Umowa ubezpieczenia
14.3.2. Polisa ubezpieczeniowa
14.3.3. Certyfikat asekuracyjny
14.4. Ubezpieczenia morskie
14.4.1. Ubezpieczenia statków morskich
14.4.2. Ubezpieczenia morskie ładunków
14.4.3. Ubezpieczenia frachtu
14.5. Ubezpieczenia w transporcie lądowym
14.6. Ubezpieczenia lotnicze
14.7. Ubezpieczenia eksportowe
14.8. Ubezpieczenie kontraktu (kredytu) w transakcjach handlu zagranicznego
14.8.1. Formy ubezpieczenia kredytów
14.8.2. Ubezpieczenie bezpośrednich inwestycji zagranicznych
14.8.3. Ubezpieczenie kosztów poszukiwania zagranicznych rynków zbytu
14.9. Gwarancje ubezpieczeniowe
14.9.1. Rodzaje gwarancji ubezpieczeniowych
14.9.2. Gwarancje kontraktowe
14.9.3. Gwarancje celne
14.9.4. Gwarancje pozakontraktowe
Bibliografia
15. Ryzyko w handlu zagranicznym i sposoby jego
minimalizacji
15.1. Uwagi ogólne
15.2. Podział ryzyka
15.3. Możliwości minimalizacji ryzyka
Bibliografia
16. Rozstrzyganie sporów w handlu zagranicznym
16.1. Istota międzynarodowego arbitrażu handlowego
16.2. Arbitraż międzynarodowy
16.3. Regulacje prawne międzynarodowego arbitrażu
16.3.1. Protokół genewski o klauzulach arbitrażowych
16.3.2. Konwencja genewska o wykonywaniu obcych orzeczeń arbitrażowych
16.3.3. Konwencja nowojorska o uznaniu i wykonalności zagranicznych orzeczeń
arbitrażowych .
16.3.4. Konwencja europejska
16.3.5. Konwencja waszyngtońska
16.3.6. Konwencja panamska
16.3.7. Prawo modelowe
16.4. Arbitraż w Polsce
16.4.1. Arbitrzy i taryfa opłat
16.5. Alternatywne sposoby rozstrzygania sporów w obrocie międzynarodowym
16.5.1. Istota mediacji
16.5.2. Rodzaje mediacji
16.5.3. Mediacja w Polsce
Bibliografia
17. Korzyści z wymiany międzynarodowej
17.1. Teoretyczne podstawy wymiany międzynarodowej
17.1.1. Ważniejsze teorie wymiany międzynarodowej
17.1.1.1. Merkantylizm
17.1.1.2. Teoria klasyczna
17.1.1.3. Teoria neoklasyczna
17.1.1.4. Teoria kosztów alternatywnych i zastosowanie krzywych obojętności
17.1.1.5. Teoria obfitości zasobów B. Ohlina i paradoks Leontiefa
17.1.1.6. Doktryna protekcjonalizmu wychowawczego
17.1.1.7. Handel zagraniczny w teorii J.M. Keynesa
17.1.2. Korzyści z wymiany — przykłady liczbowe
17.1.3. Korzyści z wymiany a ujemne i dodatnie saldo handlu zagranicznego
17.1.4. Współczesne teorie wymiany międzynarodowej
17.1.4.1. Teorie neoczynnikowe
17.1.4.2. Teoria luki technologicznej i cyklu życia produktu
17.1.4.3. Inne teorie wymiany międzynarodowej
17.2. Handel zagraniczny a dochód narodowy
Bibliografia
Wykaz skrótów i akronimów występujących w pracy
Indeks
Wykaz wybranych dokumentów handlowych zamieszczonych na dołączonej
płycie CD
Załącznik 1. Faktura pro forma
Załącznik 2. Faktura handlowa
Załącznik 3. Świadectwo przewozowe
Załącznik 4. Jednolity dokument administracyjny SAD
Załącznik 5. Międzynarodowy kolejowy list przewozowy CIM
Załącznik 6. Międzynarodowy samochodowy list przewozowy CMR
Załącznik 7. Karnet TIR
Załącznik 8. Karnet ATA
Załącznik 9. Międzynarodowy lotniczy list przewozowy AWB
Załącznik 10. Konosament żeglugi śródlądowej
Załącznik 11. Zlecenie spedycyjne
Załącznik 12. Spedytorskie zaświadczenie transportowe FCT
Załącznik 13. Zaświadczenie spedytorskie przyjęcia towaru do wysyłki FCR
Załącznik 14. Konosament spedytorski do przewozów kombinowanych FBL
Załącznik 15. Spedytorski list składowy FWR
Załącznik 16. Deklaracja ładunku niebezpiecznego SDT
Załącznik 17. Polisa ubezpieczeniowa
Załącznik 18. Weksel ciągniony — trata
Załącznik 19. Czek
Załącznik 20. Dyspozycja blokady środków
Załącznik 21. Dyspozycja w sprawie wystawienia/sprzedaży czeku bankierskiego
Załącznik 22. Zlecenie polecenia wypłaty za granicę; zlecenie pokrycia inkasa
Załącznik 23. Zlecenie otwarcia akredytywy
Załącznik 24. Akredytywa
Załącznik 25. Deklaracja INTRASTAT Wywóz
Załącznik 26. Deklaracja INTRASTAT Przywóz
Załącznik 27. Deklaracja podatkowa EU-VAT
Załącznik 28. Deklaracja podatkowa EU-VAT A
Załącznik 29. Deklaracja podatkowa EU-VAT B
474 stron, Format: 16.3x23.7, oprawa kartonowa foliowana
