Antropologia pamięci
Zagadnienia i wybór tekstów
Antologia przekładów kilkudziesięciu tekstów dotyczących rozmaitych aspektów
badań nad pamięcią.
Redaktorzy i tłumacze dobrali je w taki sposób, by publikacja w pełni
odzwierciedlała różnorodność zagadnień podejmowanych w ramach memory studies.
Materiały zostały zgrupowane w dziewięciu działach tematycznych, ukazujących problem
pamięci kulturowej w kontekście antropologii ciała, rzeczy, mediów, przestrzeni, a także
różnych odmian antropologii społecznej i historycznej. Wybrano teksty autorstwa
najważniejszych współczesnych badaczy oraz teksty dawniejsze, stanowiące podbudowę
lub ważny kontekst dla dorobku współczesnych autorów. Celem twórców antologii jest
podsumowanie memory studies jako nowoczesnej dziedziny badań i refleksji antropologicznej
oraz udostępnienie polskim czytelnikom nietłumaczonych dotychczas, istotnych dla tej
dziedziny artykułów i rozpraw powstałych w ostatnich dekadach w Europie i Stanach
Zjednoczonych. Publikacja adresowana jest do studentów i pracowników naukowych
kierunków humanistycznych, a w szczególności kulturoznawstwa, socjologii, historii.
Marcin Napiórkowski, Od teoretyzowania na temat praktyk do praktykowania
teorii
.
7
Marcin Napiórkowski, Epidemia pamięci
. 15
I. CIAŁO, CIELESNOŚĆ , NAWYK
Aleksander Łuria, Świat utracony i odzyskany
41
Henri Bergson, Materia i pamięć
. 53
Maurice Merleau-Ponty, Fenomenologia percepcji .
59
Paul Connerton, Praktyki cielesne
. 67
II. RZECZ, ŚLAD, ZAPIS
Marcel Proust, W poszukiwaniu straconego czasu
. 81
Bjornar Olsen, Jak rzeczy pamiętają
. 85
Layla Renshaw, Otwarty grób
97
Krzysztof Pomian, Historia kultury, historia semioforów .
108
Jan Assmann, Hipolepsa – kultura piśmienna i rewolucja ideowa
w Grecji
114
III. OBRAZ, FILM, WIDOWISKO
Jose´ van Dijck, Pamięć zmediatyzowana jako narzędzie pojęciowe . 127
Peter Burke, Narracje wizualne
. 139
Georges Didi-Huberman, Obrazy mimo wszystko
. 151
Alison Landsberg, Ameryka, Holokaust i masowa kultura pamięci.
W stronę radykalnej polityki empatii
. 165
Daniel Levy, Natan Sznaider, Amerykanizacja Holokaustu jako imperatyw moralny
173
Iwona Irwin-Zarecka, Pamięć błyskawiczna
192
Diana Taylor, Nadawanie płci narodowemu „ja”
204
IV. PRZESTRZEŃ , MIEJSCE, KRAJOBRAZ
Pim den Boer, Loci memoriae – Lieux de me´moire
223
Andreas Huyssen, Pustki Berlina
. 231
Tim Ingold, Czasowość krajobrazu
247
V. WSPÓLNOTY PAMIĘCI
E´mile Durkheim, Obrzędy przedstawieniowe lub komemoratywne 261
Maurice Halbwachs, Społeczne ramy pamięci
269
Frederic C. Bartlett, Pamiętanie jako przedmiot psychologii społecznej 276
Avishai Margalit, Imię i troska
.
287
VI. ZAPOMINANIE, WYPIERANIE, POWROTY
Sigmund Freud, O zapominaniu, przejęzyczeniach, czynnościach pomyłkowych, zabobonach i
błędach
.
297
Harald Weinrich, Przechowane, czyli zapomniane
. 313
Jay Winter, Powrót umarłych
326
Lawrence Wright, Pamiętając szatana
. 332
VII. METAFORY I MODELE
Jean-Pierre Vernant, Mityczne aspekty pamięci
. 349
Mary J. Carruthers, Sztuki pamięci
364
Karol Berger, „Ręka Gwidona” a sztuka pamięci
378
VIII. PRZESZŁOŚĆ , KALENDARZ, HISTORIA
Eviatar Zerubavel, Mapy czasu
. 393
Yael Zerubavel, Odzyskane korzenie
. 403
Paul Connerton, Obrzędy upamiętniania
416
Jan Assmann, Mnemohistoria i konstruowanie Egiptu
421
IX. KONFLIKT, POLITYKA, TRANSFORMACJA
Iwona Irwin-Zarecka, Konflikty pamięci
433
Dario Gamboni, Upadek komunistycznych pomników
448
Jeffrey K. Olick, Pamięć gatunkowa i gatunki pamięci
458
Charles S. Maier, Nadmiar pamięci?
. 471
SUMMARY
481
INFORMACJE O PRAWACH AUTORSKICH DO TEKSTóW Z TOMU 482