English version

• polskie
podział tematyczny
 
• anglojęzyczne
podział tematyczny
 
Newsletter:

• Zamów informacje o nowościach z wybranego tematu
 
Informacje:

• o księgarni

• koszty wysyłki

• kontakt

• Cookies na stronie

Miasto Przestrzeń Tożsamość

Studium trzech miast Gdańsk, Gliwice, Wrocław

Problematykę książki wyznaczają relacje między trzema pojęciami i – co za tym idzie – koncepcjami teoretycznymi: tożsamością miasta, tożsamością mieszkańców oraz przestrzenią publiczną. W publikacji podjęto próbę uchwycenia elementów należących do specyficznych i dystynkcyjnych zasobów wiedzy, form ekspresji oraz znaczeń, które wpływają w rozmaity sposób na kształtowanie się współczesnych tożsamości ludzi i miejsc.

Trzy wybrane do analiz empirycznych miasta: Gdańsk, Gliwice i Wrocław, stanowią interesujący obszar badań ze względu na kształtowanie się tam nowych tożsamości w kontekście ich historii oraz transformacji przestrzeni publicznych.

Podejmując badania, autorzy założyli, że struktury tożsamościowe nie są czymś ponadczasowym i niezmiennym, a o ich specyfice decyduje szczególny zestaw czynników warunkujących ich formowanie. Cechuje je dynamika przekształceń o charakterze symbolicznym i przestrzennym.

Nie sposób w krótkiej recenzji uwydatnić wszystkich wątków tego opracowania. Niemniej aspekt miast zakotwiczonych z jednej strony w przestrzeni historii i teraźniejszości, a z drugiej w globalnej przestrzeni oraz w świadomości, postawach czy emocjach mieszkańców wydaje się w znaczący sposób rozszerzać perspektywę ujmowania społecznej kategorii przestrzeni. W tym ujęciu nie oznacza to zwykłego, przestrzennego wymiaru społecznych relacji, ale zmianę relacji między przestrzenią i społeczeństwem na podbudowie historii miast, ich aktualnej kondycji i perspektyw. Rolę łącznika między tymi aspektami (chciałoby się powiedzieć w języku klasycznej socjologii: „płaszczyzny więziotwórczej”) powierza się tu przestrzeniom publicznym, jakie mają wspomagać procesualne i dynamiczne przebiegi kształtowania się tożsamości badanych miast i ich mieszkańców.

Z recenzji dr. hab. Andrzeja Majera, prof. Uniwersytetu Łódzkiego

Wprowadzenie (Krzysztof Bierwiaczonek, Małgorzata Dymnicka,
Katarzyna Kajdanek, Tomasz Nawrocki)

I. TOŻSAMOŚĆ I PRZESTRZEŃ - REFLEKSJE TEORETYCZNE

1. Tożsamości miejskie (Małgorzata Dymnicka)
1.1. Wprowadzenie
1.2. Społeczne wytwarzanie tożsamości
1.3. Społeczno-kulturowe ramy pamięci
1.4. Rola dziedzictwa w konstruowaniu tożsamości i narracji miejskich
1.5. Konstrukcje mitotwórcze
1.6. Genius loci jako strażnik pamięci
1.7. Narracje historyczne a globalne klisze tożsamościowe
1.8. Tożsamość architektury

2. Przestrzeń publiczna a tożsamość miejsca, miasta i mieszkańców (Krzysztof Bierwiaczonek, Tomasz Nawrocki)
2.1. Przestrzeń publiczna
2.2. Przestrzeń publiczna a tożsamość miasta
2.3. Przestrzeń publiczna a tożsamość miejsca
2.4. Przestrzeń publiczna a tożsamość mieszkańców
2.5. Koncepcja tożsamości przestrzennej - próba integracji różnych poziomów tożsamości miejskich

II. BIOGRAFIE MIAST

1. Gdańsk (Małgorzata Dymnicka)
1.1. Pierwsze ślady
1.1.1. Osadnictwo
1.1.2. Kultura i dziedzictwo
1.1.3. Ludzie i miasto
1.2. Gdańsk przedwojenny
1.2.1. Złote czasy
1.2.2. Gdańsk przełomu XIX i XX wieku
1.3. Gdańsk po II wojnie światowej: przybysze i "miejscowi"
1.3.1. (Od)budowa miasta
1.3.2. Od tygla do amalgamatu - wokół współczesnych narracji

2. Gliwice (Krzysztof Bierwiaczonek, Tomasz Nawrocki)
2.1. Początki miasta
2.2. Industrializacja jako impuls rozwojowy Gliwic
2.3. Międzywojenne Gliwice: Karl Schabik i lądowanie Grafa Zeppelina
2.4. Prowokacja gliwicka i lata wojenne
2.5. Nowa rzeczywistość: Gliwice po 1945 roku
2.6. Krajobraz postindustrialny: na skrzyżowaniu autostrad

3. Wrocław (Katarzyna Kajdanek)
3.1. Pierwsze ślady
3.2. Osadnictwo, rozwój miasta i kontakt międzykulturowy do końca XIX wieku
3.3. Kultura i dziedzictwo zakodowane w przestrzeni
3.4. Rozwój do II wojny światowej
3.4.1. Złote lata
3.4.2. Epoka przemysłu - nowe impulsy
3.4.3. Zmierzch miasta
3.5. Wrocław po II wojnie światowej
3.5.1. Przybysze i miejscowi
3.5.2. Odbudowa i rekonstrukcje
3.5.3. Przyszłość - wokół współczesnych narracji

III. TOŻSAMOŚĆ I PRZESTRZEŃ W BADANIACH

1. Wokół tożsamości miast (Katarzyna Kajdanek)
1.1. Specyfika tożsamości miast
1.1.1. Gdańsk
1.1.2. Gliwice
1.1.3. Wrocław
1.2. Cechy określające miasto i mieszkańców
1.3. Mieszkańcy - podmiot i przedmiot tworzenia tożsamości miasta
1.4. Kto ma wpływ na miasto?
1.5. Podróż w kierunku "zmiana"

2. Narracje i sfery dyskusji o mieście (Katarzyna Kajdanek)
2.1. Oficjalna narracja tożsamościowa
2.1.1. Historia do 1945 roku
2.1.2. Historia po 1945 roku
2.1.3. Sposoby rozumienia oraz identyfikacja najważniejszych przestrzeni publicznych
2.1.4. Funkcje przestrzeni publicznych
2.1.5. Tożsamość mieszkańców
2.1.6. Tożsamość miasta i jej elementy
2.2. Dyskurs oficjalny i dyskursy alternatywne - perspektywa liderów opinii
2.2.1. Czy toczy się dyskusja o mieście i jego tożsamości?
2.2.1.1. Gdańsk
2.2.1.2. Gliwice
2.2.1.3. Wrocław
2.2.2. Kto dyskutuje o mieście?
2.2.2.1. Gdańsk
2.2.2.2. Gliwice
2.2.2.3. Wrocław
2.2.3. Wątki mobilizujące do dyskusji o mieście
2.2.3.1. Gdańsk
2.2.3.2. Gliwice
2.2.3.3. Wrocław
2.3. Mieszkańcy miast o debacie o mieście. Czyja i jaka jest miejska agora?
2.4. Przyszłość dyskusji o mieście w kontekście zmiany instytucjonalnej w sferze publicznej

3. Gry wizerunkowe (Katarzyna Kajdanek)
3.1. Gdańsk
3.1.1. Komercjalizacja wizerunku Gdańska
3.2. Gliwice
3.2.1. Komercjalizacja wizerunku Gliwic
3.3. Wrocław
3.3.1. Komercjalizacja wizerunku Wrocławia
3.4. Ocena miast

4. Przeszłość a tożsamość miast (Katarzyna Kajdanek, Tomasz Nawrocki)
4.1. Historia sprzed 1945 roku i przestrzenne do niej odniesienia
4.1.1. Gdańsk
4.1.2. Gliwice
4.1.3. Wrocław
4.2. Historia po 1945 roku i sposoby jej ukazywania w miastach
4.2.1. Gdańsk
4.2.2. Gliwice
4.2.3. Wrocław
4.3. Tożsamość mieszkańców a historia
4.3.1. Słynne postaci w historii miejscowości
4.3.2. Najważniejsze wydarzenia w historii miejscowości
4.4. Przeszłość a teraźniejszość miasta
4.5. Wspólnoty pamięci?

5. Mity wielokulturowości (Katarzyna Kajdanek)
5.1. Rozumienia wielokulturowości
5.2. Treść i funkcje mitów wielokulturowości w badanych miastach
5.2.1. Gdańsk
5.2.2. Gliwice
5.2.3. Wrocław
5.3. Inne kultury jako czynnik współtworzący dzisiejszy Gdańsk, Gliwice i Wrocław
5.3.1. Gdańsk
5.3.2. Gliwice
5.3.3. Wrocław
5.4. Znaczenie innych kultur w badanych miastach w opiniach mieszkańców
5.5. Co z tą wielokulturowością?

6. Społeczna identyfikacja z miastem (Krzysztof Bierwiaczonek,Tomasz Nawrocki)
6.1. Identyfikacja mieszkańców z miastem
6.2. Kryteria miejskiej tożsamości

7. Przestrzenie publiczne a tożsamość miasta (Małgorzata Dymnicka)
7.1. Przestrzeń publiczna jako element krajobrazu kulturowego
7.1.1. Przestrzeń publiczna - w poszukiwaniu natury i kultury
7.1.2. Katalizatory życia publicznego: rynki, place, ulice
7.1.3. Miejsca historyczne - wizualizacje tożsamości
7.1.4. Przestrzenie lokalne
7.1.5. Rola przestrzeni publicznej w procesie identyfikacji z miastem
7.2. Miejskie kody DNA
7.3. W poszukiwaniu przestrzeni wspólnych
7.4. Oglądać i być widzianym
7.4.1. Funkcja autoprezentacji
7.4.2. Atrakcyjność centrum handlowego na tle całego miasta
7.4.3. Atrakcyjność centrum handlowego jako miejsca aktywności
7.4.4. Centra handlowe jako najlepsze miejsce spotkań
7.4.5. Funkcje miejskie centrum handlowego
7.5. Podsumowanie

Zakończenie: kontinua miejskich tożsamości (Krzysztof Bierwiaczonek,
Małgorzata Dymnicka, Katarzyna Kajdanek, Tomasz Nawrocki)

Bibliografia
Indeks nazwisk
Spis rycin i tabel
Aneks
Noty o Autorach

396 stron, Format: 16.5x24.0cm, oprawa twarda