Edukacja obywatelska w przestrzeni lokalnej
Książka wyrasta z refleksji nad zaangażowaniem obywatelskim w odniesieniu do życia
publicznego w kontekście doświadczeń polskich i niemieckich. Zaangażowanie to
przejawia się w aktywności mieszkańców w różnych obszarach przestrzeni lokalnej.
Partycypacja stwarza możliwość uczenia się obywatelskości, szczególnie przez osoby
dorosłe. Edukacja obywatelska jest więc procesem, który ułatwia poznawanie życia
społecznego i sprawne w nim funkcjonowanie.
W publikacji poddano analizie edukacyjne aspekty aktywności podejmowanej w
przestrzeni lokalnej w ramach budżetów obywatelskich. Założono, że budżety są
narzędziami niwelacji niedorozwoju mechanizmów partycypacji społecznej i demokratyzacji
istotnych sfer życia publicznego. Omówiona idea umożliwia członkom społeczeństwa współzarządzanie
na poziomie lokalnym i aktywność w sferze publicznej. Stwarza szansę uczenia się
obywatelskości, rozumienia zasad funkcjonowania demokratycznego państwa, kształtuje
postawy i umiejętności, w wyniku których możliwe staje się zaangażowanie
obywatelskie. Tezą publikacji jest stwierdzenie, że lokalne zaangażowanie obywatelskie
uznać można za kategorię stanowiącą płaszczyznę realizacji dążeń jednostek do
poczucia współdziałania i współbycia w szerszym kontekście społecznym.
„Praca zawiera dobry i wiarygodny, inteligentnie
skonstruowany opis: genezy, ewolucji form, kontekstu społeczno-ekonomicznego, a także
funkcji edukacji obywatelskiej w środowisku lokalnym na terenie Polski i Niemiec.
Wskazuje twórców i specyfikę tej edukacji, jej złożoność, liczne uwarunkowania oraz
możliwość kontynuowania edukacji obywatelskiej jako ważnego stymulatora aktywności
społecznej mieszkańców środowiska lokalnego".
Z recenzji prof. dr. hab. Tadeusza Aleksandra
Dorota Gierszewski, doktor nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki,
adiunkt w Zakładzie Pedagogiki Społecznej i Andragogiki w Instytucie Pedagogiki
Uniwersytetu Jagiellońskiego. W jej pracy naukowo-badawczej ważne miejsce zajmuje
andragogika, edukacja obywatelska oraz badanie społeczeństwa obywatelskiego. Autorka
wielu publikacji naukowych i opracowań badawczych oraz organizatorka projektów i
konferencji dotyczących tych zagadnień. Współpracuje z organizacjami pozarządowymi
oraz instytucjami naukowymi i edukacyjnymi w kraju i za granicą. Zasiada w gremiach
doradczych i organach zarządczych, zarówno krajowych, jak i międzynarodowych
instytucji.
Wprowadzenie
Rozdział I. Spór o istotę obywatelskości
1. Sfera publiczna obszarem kształtowania się obywatelskości
2. Obywatelskość w kontekście teoretycznych koncepcji współzarządzania - local
governance
3. Obywatelskość jako wyraz wspólnotowości
4. Zaangażowanie obywatelskie jako wyraz obywatelskości
5. Obywatelskość we współczesnym dyskursie
Rozdział II. Teoretyczne podstawy edukacji obywatelskiej
1. Istota i znaczenie edukacji obywatelskiej dorosłych
2. O paradygmatycznej zmianie w edukacji
3. Idea całożyciowego uczenia się i inne teorie uczenia się w ujęciu paradygmatycznym
4. Sytuacyjne uczenie się i Sendce Learning (uczenie przez zaangażowanie)
5. Samokierowane uczenie się (SGL)
6. Podmiotowe uczenie się
Rozdział III. Tradycje i współczesność edukacji obywatelskiej
1. Edukacja obywatelska w Polsce po 1989 roku
2. Edukacja obywatelska w Niemczech po 1945 roku
3. Sfera aktywności obywatelskiej w dokumentach strategicznych państwa
4. Edukacja obywatelska dorosłych w Polsce i w Niemczech w świetle zmiany
paradygmatycznej
5. Współczesna edukacja obywatelska
Rozdział IV. Proces współczesnej edukacji obywatelskiej w przestrzeni lokalnej
1. Organizatorzy i miejsca edukacji obywatelskiej
2. Fundacje i stowarzyszenia społeczne
3. Wolontariat
4. Nowe ruchy społeczne
5. Nowe media i technologie
6. Budżet obywatelski
Rozdział V. Edukacja obywatelska na rzecz lokalnego zaangażowania
1. Ewolucja budżetu obywatelskiego
2. Cel jako strategia mobilizacji
3. Kontekst i relacje strukturalne
4. Proces jako strategia edukacyjnego postępowania
5. Społeczne implikacje zastosowania budżetu
Zakończenie. Edukacja obywatelska dorosłych w ujęciu modelowym
Bibliografia
Spis schematów
Spis tabel
328 stron, Format: 16.0x23.5cm, oprawa miękka