Granice na pograniczu?
Przypadek pogranicza polsko-słowackiego Sromowce Niżne – Czerwony Klasztor
Justyna Pokojska w pełni przekonuje do podstawowego dla
pracy założenia, że to charakter granicy decyduje o ładzie społecznym wśród mieszkańców
pogranicza. W rozważaniach konsekwentnie sięga do wielu aspektów życia codziennego,
poddając analizie cztery rodzaje relacji – rodzinne, religijne, sąsiedzkie i
gospodarcze. Należy przy tym podkreślić, że każda z nich została potraktowana z
uwzględnieniem wewnętrznego zróżnicowania.
z recenzji prof. dr. hab. Zbigniewa Kurcza
Prezentowana książka jest bogatym w warstwie empirycznej i oryginalnym studium
funkcjonowania społeczności transgranicznych i pogranicznych, opartym na dobrej
znajomości historii regionu, sprawnym wykorzystaniu teorii społecznej oraz gruntownych
badaniach własnych (…). Mimo zachowania w pracy godnej pochwały rzeczowości i
powściągliwości, Autorka zdradza w niej również fascynację regionem, będącym
przedmiotem jej badań. Nie dostrzegam w tym bynajmniej uchybienia, uważam wręcz, że
dzięki temu otrzymaliśmy pracę rzetelną, napisaną dodatkowo w sposób niebywale
przystępny i zachęcający do lektury.
z recenzji dr. hab. Marcina Lubasia
Justyna Pokojska – socjolog, doktor nauk społecznych, adiunkt w
Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego i koordynator programu Jobs & Skills
for the Future w DELab UW. Dwukrotna stypendystka Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Pasjonatka badań terenowych. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół
kwestii budowania i podtrzymywania tożsamości kulturowych i etnicznych, szczególnie w
kontekście postępujących zmian cywilizacyjnych i technologicznych.
Wprowadzenie
1. Uwagi wstępne
2. Miejsce badań
3. Cel i tematyka analizy
4. Założenia badawcze
5. Główne tezy pracy
6. Metody i techniki badawcze
7. Porządek analizy
Rozdział 1. Granice i pogranicza w naukach społecznych
1.1. Wstęp
1.2. Od granic fizycznych do granic społeczno-kulturowych
1.3. Społeczne tworzenie i podtrzymywanie granic
1.4. Granice i tworzenie ładu społecznego w polsko-słowackim regionie transgranicznym
1.5. Podsumowanie
Rozdział 2. Historia i polityka w dziejach Sromowiec Niżnych i Czerwonego
Klasztoru - ewolucja granicy państwowej
2.1. Wstęp
2.2. Relacje w społeczności polsko-słowackiego pogranicza naturalnego
2.3. Granica państwowa i relacje na pograniczu polsko-czechosłowackim w dwudziestoleciu
międzywojennym
2.4. Okres II wojny światowej .
2.5. "Granica nieprzepuszczalna" - powojenny ład społeczny na pograniczu
polsko-czechosłowackim (1945-1960)
2.6. Wielkie zmiany w małej wiosce (lata 1961-1989)
2.7. Transgraniczność "symboliczna" (1989-1993) - zawiązanie współpracy
polsko-słowackiej w ramach Euroregionu "Tatry"
2.8. "Transgraniczność formalna" (1994-1999)
2.9. Budowanie "semi-transgraniczności" (1999-2006)
2.10. Moment zwrotny - powstanie kładki na Dunajcu, czyli "transgraniczność
rzeczywista"
2.11. Podsumowanie
Rozdział 3. Granice i ład społeczny w polsko-słowackiej społeczności
transgranicznej
3.1. Wstęp
3.2. Dzisiejszy ład społeczny na pograniczu polsko-słowackim
3.3. Polsko-słowackie rodziny naddunajeckie
3.4. "Transgraniczne" relacje sąsiedzkie
3.5. "Transgraniczne" relacje wyznaniowe (religijne)
3.6. Transgraniczne relacje "gospodarcze"
3.7. "Transgraniczne" relacje mieszkańców Sromowiec Niżnych z sąsiadami ze
Sromowiec Wyżnych
3.8. Podsumowanie
Rozdział 4. Granica "oswojona": kultura regionalna pogranicza
polsko-słowackiego
4.1. Wstęp
4.2. Ze swoimi godam. Gwara pienińska i jej społeczne funkcjonowanie na
"transgraniczu" polsko-słowackim
4.3. Strój regionalny - przeżytek czy nowa moda?
4.4. Pienińska kuchnia regionalna na pograniczu polsko-słowackim
4.5. Góralskie ceremonie "przejścia": chrzest, komunia święta, ślub i
wesele, zwyczaje funeralne
4.6. Rzemiosło i sztuka ludowa pogranicza polsko-słowackiego
4.7. Podsumowanie
Rozdział 5. "Mocne" granice na pograniczu polsko-słowackim
5.1. Wstęp
5.2. Instytucjonalizacja flisactwa w Pieninach
5.3. Żegluga flisacka w Sromowcach Niżnych
5.4. (Współ)praca flisaków polskich i słowackich
5.5. "Mocna" granica. Symboliczny wymiar granicy na pograniczu polsko-słowackim
5.6. "Trudna przeszłość" na pograniczu polsko-słowackim
5.7. Podsumowanie
Zakończenie
Bibliografia
Aneks
Indeks nazwisk
266 stron, Format: 16.5x23.5cm, oprawa miękka
