Badania naukowe z udziałem ludzi w biomedycynie
Standardy międzynarodowe
Publikacja w sposób interdyscyplinarny i kompleksowy omawia etyczne i
prawne warunki dopuszczalności prowadzenia badan naukowych na człowieku w biomedycynie,
w tym na ludzkim materiale biologicznym oraz ludzkich zarodkach.
Książka umożliwia Czytelnikom zapoznanie się z fundamentalnymi problemami
etycznymi, jakie rodzi dynamiczny rozwój nauk biomedycznych. Dostarcza praktycznych
wskazówek, jak poruszać się w gąszczu międzynarodowych unormowań dotyczących badan
biomedycznych z udziałem ludzi i jak stosować te regulacje w praktyce badawczej.
Opracowanie zawiera polskojęzyczne wersje najważniejszych dokumentów międzynarodowych
określających zasady prowadzenia badań biomedycznych (część tych dokumentów nigdy
wcześniej nie była tłumaczona na język polski).
Książka skierowana jest przede wszystkim do lekarzy i przedstawicieli innych
zawodów medycznych zaangażowanych w działalność badawcza w zakresie nauk
biomedycznych, a także do członków komisji bioetycznych, studentów nauk o zdrowiu i
nauk biologicznych oraz do pracowników i organizatorów systemu ochrony zdrowia.
Spis treści:
Wykaz ważniejszych skrótów
str. 7
Wstęp
str. 9
Część 1
Standardy prowadzenia badań biomedycznych z udziałem ludzi
str. 11
Rozdział 1
Początki i rozwój etyki badań naukowych w biomedycynie (Zbigniew Szawarski)
str. 13
Rozdział 2
Rozwój międzynarodowych regulacji dotyczących badań biomedycznych z udziałem
człowieka (Agata Wnukiewicz-Kozłowska)
str. 30
Rozdział 3
Etyka lekarza a etyka badacza (Marcin Waligóra)
str. 50
Rozdział 4
Ocena ryzyka i korzyści badania biomedycznego (Joanna Różyńska)
str. 65
Rozdział 5
Zgoda na udział w badaniu naukowym w biomedycynie (Paweł Łuków)
str. 86
Rozdział 6
Ochrona osób szczególnie podatnych na wykorzystanie (vulnerable subjects) w badaniach
biomedycznych (Zbigniew Zalewski)
str. 106
Rozdział 7
Sprawiedliwość w międzynarodowych badaniach biomedycznych (Jan Piasecki)
str. 121
Rozdział 8
Badania naukowe na zarodkach ludzkich (Alicja Przyłuska-Fiszer)
str. 141
Rozdział 9
Badania naukowe na ludzkim materiale biologicznym (Atina Krajewska)
str. 161
Rozdział 10
Teoria i praktyka działania komisji bioetycznych (Marek Czarkowski)
str. 181
Rozdział 11
Etyka pracy badawczej (Jan Hartman)
str. 200
Rozdział 12
Konflikt interesów w badaniach biomedycznych (Weronika Chańska,Tomasz Pasierski)
str. 217
Część 2
Wybrane dokumenty międzynarodowe
str. 235
Kodeks Norymberski, Amerykański Trybunał Wojskowy, 1947
str. 237
Deklaracja Helsińska. Etyczne zasady prowadzenia badań medycznych z udziałem ludzi,
Światowe Stowarzyszenie Lekarzy (WMA), 1964-2008
str. 239
Międzynarodowe wytyczne etyczne dotyczące badań biomedycznych z udziałem ludzi, Rada
Międzynarodowych Organizacji Nauk Medycznych (CIOMS), 2002
str. 245
Zasady dobrej praktyki badań klinicznych (GCP), Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), 2005
str. 257
Konwencja o ochronie praw człowieka i godności istoty ludzkiej wobec zastosowań
biologii i medycyny. Konwencja o prawach człowieka i biomedycynie, Rada Europy, 1997
str. 259
Protokół dodatkowy do konwencji o prawach człowieka i biomedycynie dotyczący badań
biomedycznych, Rada Europy, 2005
str. 270
Wykaz najważniejszych dokumentów normatywnych
str. 283
284 strony, B5, oprawa miękka