Wprowadzenie do kulturoznawstwa
Podstawowe terminy, problemy, pytania
Książka Aleidy Assmann to niezwykle interesująca i erudycyjna wyprawa przez
kluczowe tematy i problemy badań o kulturze.
Omawiane zagadnienia autorka bogato ilustruje przykładami literackimi od Szekspira i
Miltona począwszy, przez J.Joyce’a i T.S.Eliota, na współczesnej karaibskiej pisarce
J.Kincaid skończywszy.
Poszczególne rozdziały zorganizowane są tematycznie wokół takich kwestii, jak:
„znaki”, stanowiące „podstawę antropologiczną”, „media”, czyli nośniki
znaków, „czas i przestrzeń”, czyli dwie podstawowe i kulturowo kształtowane
kategorie poznawcze i egzystencjalne, wreszcie „pamięć” i „tożsamość”,
będące kluczowymi tematami współczesnych analiz kulturoznawczych.
Przedmowa do trzeciego wydania / 5
Kulturoznawstwo Aleidy Assmann
(Anna Artwinska i Katarzyna Różańska) /11
Nota redakcyjna i uwagi tłumaczek / 27
Wstep: Definicje kultury / 29
Cel i układ książki / 29
Definicje kultury / 31
Dlaczego kulturoznawstwo / 38
Culture studies i Kulturwissenschaft – dwie historie powstania / 41
1. ZNAKI / 57
1.1 Znaki jako podłoże antropologiczne / 57
1.1.1 Rok 1900: Sceptycyzm w stosunku do jezyka i linguistic turn /60
1.1.2 Podstawowa struktura znaku: aliquid stat pro aliquo /63
1.1.3 Funkcja znaku / 67
1.2 Zaburzenia komunikacji literackiej / 71
1.3 Rodzaje znaków / 76
1.3.1 Jezyk performatywny / 76
1.3.2 Trzy rodzaje znaków: symboliczne, ikoniczne, indeksalne / 77
1.4 Jezyk, kultura, przemoc / 85
2. MEDIA / 95
2.1 Medium jako pośrednik? / 95
2.1.1 Rastrowanie zwartego pojecia mediów / 97
2.2 Oralność i pismienność / 99
2.2.1 Techniki pamieci: formy zapisu powtórzeń i utrwalania / 99
2.2.2 Ustna poezja – pisemna literatura / 101
2.2.3 Tekst jako powtarzalna wiadomość / 104
2.2.4 Nośniki pisma i formaty książki / 107
2.3 Pismo i autorstwo w zwierciadle historii mediów / 110
2.3.1 Stabilizacja tekstu w piomie i druku / 110
2.3.2 Autorstwo słabe / 113
2.3.3 Autorstwo silne / 116
2.3.4 Omiera autora i triumf pisma / 122
2.4 Tekst i obraz / 125
2.4.1 Zwrot ikoniczny ( iconic turn ) około 2000 r. / 127
2.4.2 Obrazy w tekocie / 129
2.4.3 Nowe media / 133
3. CIAŁO / 139
3.1 Dyskursy ciała / 139
3.1.1 Hierarchia zmysłów / 142
3.2 Ciało, seksualność i gender / 148
3.2.1 Ciało, dusza, duch / 148
3.2.2 Ciało, tabu, ekscesy / 151
3.2.3 Seksualność jako temat literacki / 154
3.2.4 Gender / 161
3.3 Obrazy człowieka – antropologia historyczna / 162
3.3.1 Materialność ciała / 163
3.3.2 Ciała sztuczne i symboliczne / 164
3.3.3 Techniki posługiwania sie ciałem, historie ciała, nauka zachowań / 168
3.3.4 Pismo ciała i zapisy na ciele / 171
3.3.5 Kultury ekskarnowane i inkarnowane / 175
3.4 Inscenizacje ciała / 178
4. CZAS / 183
4.1 Kulturowe podstawy odczuwania czasu / 183
4.1.1 O ambiwalencji czasu / 183
4.1.2 Czas życia / 186
4.1.3 „Zimne” i „gorące” kultury / 191
4.1.4 Zmiana pokoleniowa / 192
4.1.5 Przyśpieszenie czasu / 194
364 stron, Format: 15.0x22.5cm, oprawa miękka