Pojêcie altruizmu charakteryzuje relacjê, w której jedna ze stron
odnosi korzy¶ci w wyniku kosztów (strat) ponoszonych dobrowolnie przez stronê drug±.
Wielu podwa¿a istnienie zjawiska altruizmu. A jednak, mimo kontrowersji
wokó³ pojêæ altruizmu i prospo³eczno¶ci, problematyka ta anga¿uje uwagê badaczy i
jest stale obecna w psychologii. Powsta³o du¿o koncepcji, za pomoc± których próbowano
opisaæ i wyja¶niæ przyczyny aktywno¶ci cz³owieka na rzecz innych ludzi. W czê¶ci z
nich altruizm jest centralnym zagadnieniem, w innych, wyros³ych z ogólniejszych
koncepcji my¶lenia o cz³owieku i jego rozwoju, jawi siê jako jedna z mo¿liwych
ludzkich aktywno¶ci.
W ksi±¿ce przedstawiono wybrane ujêcia teoretyczne - perspektywy
socjobiologii i psychologii ewolucyjnej, orientacji spo³ecznych,
motywacyjno-osobowo¶ciow± i makrospo³eczn± - oraz zwi±zane z nimi wyniki badañ
dotycz±cych altruizmu i prospo³eczno¶ci. W¶ród autorów s± zarówno uznani badacze,
jak i m³odzi adepci psychologii. Intencj± redaktorów naukowych ksi±¿ki by³o
przybli¿enie teoretycznego kontekstu przedstawionych podej¶æ, a tak¿e najnowszych
ustaleñ empirycznych.
Autorzy tomu:
Eugene Burnstein, Joanna Czarnota-Bojarska, Urszula Doroszkiewicz, Janusz Grzelak,
Paulina Latawiec, Maria Lewicka, Katarzyna Olkowska, Jerzy Osiñski, Jane Allyn Piliavin,
Ma³gorzata Ró¿ycka, Dorota Rutkowska, Ludmi³a Rycielska, Piotr Rycielski, Anna
Szuster, Katarzyna Wardêcka, £ukasz Wojciechowski, Agnieszka Wojnarowska, Irena
Zinserling.
Spis tre¶ci:
DOROTA RUTKOWSKA, ANNA SZUSTER
ROZDZIA£ 1. O RÓ¯NYCH OBLICZACH ALTRUIZMU
Literatura cytowana
CZÊ¦Æ I
PROSPO£ECZNO¦Æ W PERSPEKTYWIE SOCJOBIOLOGII I PSYCHOLOGII EWOLUCYJNEJ
£UKASZ WOJCIECHOWSKI
ROZDZIA£ 2. EWOLUCYJNE WIDZENIE ALTRUIZMU - OD REDUKCJONIZMU DO
Klasyczna teoria ewolucji i neodarwinizm
Altruizm w sensie neodarwinowskim
Altruizm krewniaczy - dobór krewniaczy
Altruizm wzajemny - "dylemat wiê¼nia"
Neodarwinowskie koncepcje altruizmu a ludzkie zachowania - psychologia ewolucyjna
Z³o¿ono¶æ i ekologia
Literatura cytowana
EUGENE BURNSTEIN
ROZDZIA£ 3. ALTRUIZM I POKREWIEÑSTWO GENETYCZNE
Teoria altruizmu krewniaczego Hamiltona
Zakres altruizmu krewniaczego: w jakiej mierze jest on ³±czny?
Rozpoznawanie krewnego: kategoryzowanie ludzi ze wzglêdu na stopieñ genetycznego
pokrewieñstwa
Liczenie kosztów i zysków altruizmu
Altruizm przy braku pokrewieñstwa
Konkluzje
Literatura cytowana
JERZY OSIÑSKI
ROZDZIA£ 4. ALTRUIZM ZWROTNY OCZAMI PSYCHOLOGA EWOLUCYJNEGO I BEHAWIORYSTY
Perspektywa ewolucyjna
Perspektywa behawiorystyczna
Podsumowanie
Literatura cytowana
CZÊ¦Æ II
PROSPO£ECZNO¦Æ W PERSPEKTYWIE ORIENTACJI SPO£ECZNYCH
JANUSZ GRZELAK
ROZDZIA£ 5. MOTYWACJA W SYTUACJACH WSPÓ£ZALE¯NO¦CI INTERESÓW
Zachowania prospo³eczne i altruistyczne
O ró¿nych tradycjach teoretycznych
Wspó³zale¿no¶æ interesów i orientacje
Literatura cytowana
IRENA ZINSERLING, JANUSZ GRZELAK
ROZDZIA£ 6. ORIENTACJE SPO£ECZNE I ORIENTACJE KONTROLI A WRA¯LIWO¦Æ POLAKÓW
NA DOBRO WSPÓLNE
Orientacje spo³eczne i orientacje kontroli
Interakcja miêdzy orientacjami spo³ecznymi a orientacjami kontroli
Si³a motywacji
Metoda
Opis wyników
Wnioski
Literatura cytowana
KATARZYNA OLKOWSKA
ROZDZIA£ 7. OPTYMIZM SPRAWCZY I ORIENTACJE KONTROLI W¦RÓD WOLONTARIUSZY
G³ówne nurty w badaniach nad motywacj± wolontariuszy
Rola sprawstwa i kontroli w podejmowaniu dzia³añ wolontarystycznych
Metoda
Wyniki
Wnioski
Literatura cytowana
LUDMI£A RYCIELSKA, PIOTR RYCIELSKI
ROZDZIA£ 8. KOOPERACJA W DYLEMATACH SPO£ECZNYCH - EFEKTY WP£YWU I PERSWAZJI
Wprowadzenie
Techniki i strategie sk³aniaj±ce do zachowañ altruistycznych
Literatura cytowana
CZÊ¦Æ III
PROSPO£ECZNO¦Æ W PERSPEKTYWIE MOTYWACJI ENDO-IEGZOCENTRYCZNEJ
ANNA SZUSTER, DOROTA RUTKOWSKA
ROZDZIA£ 9. O MECHANIZMACH ENDO- I EGZOCENTRYCZNEJ ORIENTACJI PROSPO£ECZNEJ
Dwa typy altruizmu
Standardy Ja i poza-Ja
Badania nad endo- i egzocentryczn± orientacj± prospo³eczn±
Literatura cytowana
URSZULA DOROSZKIEWICZ, ANNA SZUSTER
ROZDZIA£ 10. ZWI¡ZKI ENDO- I EGZOCENTRYZMU Z ORIENTACJAMI SPO£ECZNYMI
Charakterystyka i porównanie obu podej¶æ do zjawiska altruizmu
Problematyka badañ w³asnych
Literatura cytowana
MA£GORZATA RÓ¯YCKA
ROZDZIA£ 11. O NIEKTÓRYCH PRZEJAWACH WRA¯LIWO¦CI PERCEPCYJNEJ NA SYGNA£Y
EKSPRESJI EMOCJONALNYCH U OSÓB O ENDO- VERSUS EGZOCENTRYCZNEJ ORIENTACJI PROSPO£ECZNEJ
Problematyka badañ w³asnych
Metoda badania
Wyniki
Wnioski
Literatura cytowana
AGNIESZKA WOJNAROWSKA
ROZDZIA£ 12. WYBRANE UWARUNKOWANIA OPEROWANIA STANDARDAMI POZA-JA
Procesy warto¶ciowania
Standardy warto¶ciowania Ja i poza-Ja
Badanie w³asne
Literatura cytowana
CZÊ¦Æ IV PROSPO£ECZNO¦Æ W PERSPEKTYWIE GRUPOWEJ I SPO£ECZNEJ
JOANNA CZARNOTA-BOJARSKA
ROZDZIA£ 13. ZACHOWANIA NA RZECZ GRUPY W ¦WIETLE TEORII KATEGORYZACJI
Zjawisko faworyzacji grupy w³asnej
To¿samo¶æ a funkcjonowanie w grupie
To¿samo¶æ a funkcjonowanie w organizacji
Praktyka organizacyjna w ¶wietle teorii to¿samo¶ci spo³ecznej i teorii kategoryzacji
Ja
Podsumowanie
Literatura cytowana
KATARZYNA WARDÊCKA
ROZDZIA£ 14. PROSPO£ECZNO¦Æ W PRACY, CZYLI ZACHOWANIA OBYWATELSKIE W
ORGANIZACJI
Obywatelstwo
Zachowania obywatelskie w organizacji (OCB)
Zachowania skierowane przeciwko firmie (CPB)
O niektórych po¿ytkach p³yn±cych z zachowañ obywatelskich w organizacji
Literatura cytowana
PAULINA LATAWIEC, DOROTA RUTKOWSKA
ROZDZIA£ 15. ZACHOWANIA OBYWATELSKIE W ORGANIZACJI JAKO PRZEJAW PROSPO£ECZNO¦CI
WOBEC GRUPY W£ASNEJ A PROCESY IDENTYFIKACJI
Rodzaje zachowañ ukierunkowanych na dobro lub szkodê grupy w³asnej
To¿samo¶æ podmiotu jako czynnik decyduj±cy o zachowaniu wobec grupy w³asnej
Zwi±zki to¿samo¶ci z zachowaniami ukierunkowanymi na dobro lub szkodê grupy - badanie
w³asne
Wnioski
Literatura cytowana
MARIA LEWICKA
ROZDZIA£ 16. DWU¦CIE¯KOWY MODEL AKTYWNO¦CI SPO£ECZNEJ: KAPITA£ SPO£ECZNY
CZY KULTUROWY?
Wprowadzenie
Dwa kapita³y
Badanie 1
Badanie 2
Podsumowanie: dlaczego ksi±¿ka?
Literatura cytowana
JANE ALLYN PILIAVIN
ROZDZIA£ 17. PO¯YTKI P£YN¡CE Z CZYNIENIA DOBRA: KORZY¦CI DOBROCZYÑCY
Podej¶cia teoretyczne
Czy pomaganie innym prowadzi do prze¿ywania pozytywnych emocji?
Czy istniej± d³ugotrwa³e pozytywne efekty s³u¿by spo³ecznej?
Wnioski
Literatura cytowana
INDEKS RZECZOWY
301 stron, B5, miêkka oprawa
- 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
-