Pierwsza, polska edycja - International GAAP - Międzynarodowe Standardy
Sprawozdawczości Finansowej w interpretacjach i przykładach.
Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej zostały opracowane przez
Międzynarodową Radę Standardów Rachunkowości (i jej poprzedniczkę Międzynarodową
Komisję Standardów Rachunkowości), przy współpracy wielu wyspecjalizowanych
organizacji różnych państw Unii Europejskiej. Celem tych prac było ustalenie
sformalizowanych zasad, które by pozwoliły podmiotom gospodarczym, przede wszystkim
inwestorom, oraz organom nadzorującym uzyskiwać porównywalne sprawozdania finansowe, co
jest niezwykle istotne w gospodarce globalnej.
Staraniem Grupy ERNST & YOUNG w 2004 r. ukazało się angielskie wydanie International
GAAP 2005. Autorzy dzieła przedstawili w sposób znakomicie uargumentowany
podstawy każdego standardu, znaczenie jego zastosowania oraz sposób wdrażania w
konkretnych wypadkach.
Autorami polskiego tłumaczenia są pracownicy naukowi trzech polskich uczelni
ekonomicznych, tj.: Uniwersytetu Łódzkiego, Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu i
Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, którzy zostali wyłonieni w drodze konkursu
zorganizowanego przez Ernst & Young przy współpracy z Wydawnictwem Prawniczym
LexisNexis, pod patronatem medialnym Pulsu Biznesu.
Wydanie polskie zostało podzielone na dziewięć tomów, zawierających
poszczególne rozdziały oryginału. Wszystkie tomy ukażą się sukcesywnie w pierwszej
połowie roku 2006. Jeżeli są Państwo zainteresowani kolejnymi tomami, prosimy
przy zgłaszaniu rezerwacji lub zamówienia wysyłkowego, o wpisanie tego faktu w uwagach.
Będziemy wówczas powiadamiali zainteresowanych o pojawianiu się kolejnych tomów tej
serii.
LISTA
POZOSTAŁYCH TOMÓW
Opracowanie International GAAP - MSSF w interpretacjach i przykładach
jest próbą przedstawienia podstaw każdego standardu, znaczenia jego wymogów, a także
kwestii praktycznych, które należy rozważyć przy jego stosowaniu. Mamy nadzieję, że
nasza publikacja będzie przydatna dla wszystkich osób, które pragną zrozumieć i
stosować MSSF. Wierzymy, że przyczyni się ona do wypracowania międzynarodowego
konsensu w sprawie powszechnego stosowania MSSF. Jeżeliby się to udało, mielibyśmy
poczucie odniesionego sukcesu.
Mike Bonham, Matthew Curtis, Mike Davies, Pieter Dekker, Tim Denton, Richard Moore,
Hedy Richards, Gregory Wilkinson-Riddle, Allister Wilson
Jestem przekonany, że wszystkim poszukującym merytorycznego wsparcia w
dziedzinie rachunkowości międzynarodowej i zagadnieniach związanych z MSSF niniejsza
publikacja będzie wyjątkowo pomocna. Serdecznie zachęcam Państwa do
lektury!
prof. Zbigniew Messner
Prezes Stowarzyszenia Księgowych w Polsce
Szczegółowy spis treści tomu II
Wykaz skrótów
Rozdział V. Sprawozdania skonsolidowane i jednostkowe
1. Pojęcie grupy kapitałowej
1.1. Tło
l.2. Cele skonsolidowanego sprawozdania finansowego
1.3. Co to jest jednostka zależna
1.4. Konsolidacja jednostek zależnych z mniej niż 100% udziałem
l.4.l. Podejście podmiotowe
1.4.2. Podejście właścicielskie (jednostki dominującej)
1.4.3. Porównanie różnych koncepcji grupy kapitałowej
A. Transakcje wewnątrz grupy kapitałowej
B. Jednostki zależne generujące straty
l.5. Pozostałe zagadnienia
2. Rozwój MSR 27
3. Definicja jednostki zależnej
3.1. Kontrola
3.1.1. Główne wskaźniki kontroli
3.1.2. Potencjalne prawa głosu
A. Związki MSR 28 i MSR 31
B. Jakie prawa są "aktualnie wykonywalne"
C. Możliwości i zamiary zarządzających co do wykonania potencjalnych praw głosu
3.2. Jednostki specjalnego przeznaczenia (SPE)
3.2.1. Definicja SPE
A. Programy świadczeń po okresie zatrudnienia i programy kapitałowych świadczeń
pracowniczych
3.2.2. Ustalanie, czy jednostka jest SPE
A. Transakcje sekurytyzacyjne
3.3. Możliwe dalsze zmiany
4. Wymóg przygotowania skonsolidowanego sprawozdania finansowego
4.1. Zwolnienie z przygotowywania skonsolidowanego sprawozdania finansowego
4.1.1. Warunek a) - zgoda udziałowców mniejszościowych
4.l.2. Warunek b) - papiery wartościowe niebędące w obrocie na rynku regulowanym
4.1.3. Warunek c) - brak złożenia sprawozdania finansowego na potrzeby publicznego
notowania papierów wartościowych
4.1.4. Warunek d) - publicznie dostępne, zgodne z MSSR, sprawozdanie finansowe
nadrzędnej jednostki dominującej
5. Zakres skonsolidowanego sprawozdania finansowego
5.1. Fundusze typu venture capital i podobne jednostki
5.2. Jednostki zależne różniące się rodzajem działalności
5.3. Jednostki zależne podlegające ograniczeniom
6. Procedury konsolidacyjne
6.l. Główne zasady
6.2. Część konsolidowana
6.2.1. Powiązania z MSR 39
6.3. Korekty wewnątrz grupy
6.4. Niezgodne okresy obrotowe
6.5. Spójne zasady rachunkowości
6.6. Data rozpoczęcia i zaprzestania konsolidacji
6.6.1. Skumulowane zyski i straty kursowe
A. Inne skumulowane zyski i straty ujęte wcześniej w kapitale własnym
B. Możliwe dalsze zmiany
6.6.2. Zaprzestanie uznawania inwestycji za jednostkę zależną
A. Skumulowane różnice kursowe w byłych jednostkach zależnych
6.7. Udziały mniejszości
6.7.1. Związki z MSR 32
6.7.2. Jednostki zależne generujące straty
6.7.3. Skumulowane akcje uprzywilejowane (cumulative preference shares) w posiadaniu
udziałowców mniejszościowych
7. Jednostkowe sprawozdanie finansowe
7.1. Co to jest jednostkowe sprawozdanie finansowe
7.1.1 Wnioski praktyczne
7.2. Wymogi dotyczące jednostkowych sprawozdań finansowych
7.2.1. Metoda ceny nabycia
A. Cena nabycia inwestycji
B. Zyski wypracowane przed datą przejęcia
7.2.2. Metoda zgodna z MSR 39
8. Zakres ujawnianych informacji
8.l. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe
8.2. Jednostkowe sprawozdania finansowe jednostek dominujących, które zdecydowały się
nie sporządzać skonsolidowanych sprawozdań finansowych
8.3. Jednostkowe sprawozdania finansowe sporządzane przez jednostkę inną niż jednostka
dominująca, która zdecydowała się nie sporządzać skonsolidowanego sprawozdania
finansowego
8.3.1. Jednostki nieposiadające jednostek zależnych, ale zwolnione ze stosowania MSR 28
lub MSR 31
9. Kwestie przejściowe i wdrożeniowe związane z przyjęciem standardów po raz
pierwszy
9.1. Jednostki zależne konsolidowane po raz pierwszy w chwili wdrożenia
9.2. Jednostki konsolidowane zgodnie z poprzednimi zasadami rachunkowości
9.3. Jednostki dominujące i zależne różniące się datą wdrożenia MSSF
9.3.1. Jednostka zależna przyjmująca MSSF po przyjęciu MSSF przez jednostkę
dominującą
A. Jednostki zależne sporządzające konsolidacyjne pakiety sprawozdawcze zgodne z MSSF
na potrzeby konsolidacji
9.3.2. Jednostka dominująca przyjmująca MSSF po przyjęciu MSSF przez swoją jednostkę
zależną
9.3.3. Jednostka dominująca przyjmująca MSSF w różnym czasie na potrzeby sprawozdania
skonsolidowanego i jednostkowego
9.3.4. Związki z innymi wymogami MSSF l
10. Możliwe dalsze zmiany
10.1. Połączenia jednostek gospodarczych (Faza II)
10.2. Konsolidacja
10.2.1. Kryterium władzy
10.2.2. Kryterium korzyści
10.2.3. "Powiązanie"
10.2.4. Jednostki specjalnego przeznaczenia (SPE)
Rozdział VI. Połączenia jednostek gospodarczych. Wartość firmy
l. Wstęp
1.1.Wprowadzenie
l.2. Rozwój międzynarodowego Standardu
1.2.1. MSR 22
A. Zakres
B. Ogólne podejście
C. Ujmowanie połączenia udziałów (scalanie kapitałów)
D. Rozliczanie przejęć
1.2.2. SKI 9, 22 i 28
1.2.3. Projekt RMSR
1.2.4. MSSF 3
A. Przyczyny dokonania przeglądu MSR 22
B. Główne zmiany w stosunku do MSR 22
1.2.5. Dalsze kierunki rozwoju
2. Połączenia jednostek gospodarczych
2.1. Cele MSSF 3
2.2. Zakres MSSF 3
2.2.1. Identyfikacja połączenia jednostek gospodarczych
2.2.2. Wyłączenia
2.3. Metoda nabycia
2.3.1. Identyfikacja jednostki przejmującej
2.3.2. Koszt połączenia jednostek gospodarczych
A. Data wymiany
B. Aktywa wydane i zaciągnięte lub przyjęte na siebie zobowiązania przez jednostkę
przejmującą
C. Instrumenty kapitałowe wyemitowane przez jednostkę przejmującą
D. Przypisywanie bezpośrednich kosztów do połączenia jednostek gospodarczych
E. Problem warunkowych płatności w przypadku łączenia jednostek
2.3.3. Przypisanie kosztu połączenia przejmowanym aktywom oraz zobowiązaniom i
zobowiązaniom warunkowym
A. Dające się zidentyfikować aktywa i zobowiązania jednostki przejmowanej
B. Wartości niematerialne jednostki przejmowanej
C. Zobowiązania warunkowe jednostki przejmowanej
D. Ustalanie wartości godziwej możliwych do zidentyfikowania aktywów, zobowiązań i
zobowiązań warunkowych jednostki przejmowanej
2.3.4. Wartość firmy
2.3.5. Nadwyżka udziału jednostki przejmującej w wartości godziwej netto możliwych do
zidentyfikowania aktywów, zobowiązań i zobowiązań warunkowych jednostki przejmowanej
ponad koszt połączenia jednostek gospodarczych
2.3.6. Późniejsze korekty do wartości godziwej
A. Korekty w dacie ukończenia początkowego rozliczenia księgowego
B. Korekty po początkowym ujęciu
C. Ujmowanie aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego po zakończeniu
początkowego ujęcia
2.3.7. Kilkuetapowe łączenie jednostek gospodarczych
A. Przejęcie udziałów mniejszościowych
2.3.8. Przejęcia odwrotne
A. Koszt połączenia jednostek gospodarczych
B. Sporządzenie i prezentacja skonsolidowanego sprawozdania finansowego
C. Udziały mniejszości
D. Zysk na akcję
2.3.9. Wymogi dotyczące ujawniania informacji związanych z połączeniem jednostek
gospodarczych
A. Istota i skutki finansowe połączenia jednostek gospodarczych
B. Efekty zysków, strat, korekt błędów oraz innych korekt ujmowanych w bieżącym
okresie, związanych z połączeniami jednostek gospodarczych
C. Inne niezbędne informacje
3. Wartość firmy
3.1. Ujęcie wartości firmy w kolejnych okresach
3.2. Alokacja wartości firmy do ośrodków wypracowujących środki pieniężne
3.3. Wartość firmy wstępnie nieprzyporządkowana do ośrodków wypracowujących środki
pieniężne
3.4. Przeprowadzanie testów na utratę wartości firmy w ośrodkach wypracowujących
środki pieniężne
3.4.l. Udziały mniejszościowe
3.4.2. Termin przeprowadzania testów na utratę wartości
3.4.3. Kolejność przeprowadzania testów na utratę wartości
3.4.4. Przenoszenie na kolejne okresy obliczeń z przeprowadzonych testów na utratę
wartości
3.5. Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości dla ośrodka wypracowującego środki
pieniężne, do którego została przyporządkowana wartość firmy
3.6. Odwrócenie odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości przez wartość firmy
3.7. Zbycie działalności w ramach ośrodka wypracowującego środki pieniężne, do
którego została przyporządkowana wartość firmy
3.8. Zmiany w składzie ośrodków wypracowujących środki pieniężne
3.9. Wymogi ujawniania informacji związanych z wartością firmy
4. Postanowienia przejściowe i kwestie związane z zastosowaniem Standardu po raz
pierwszy
4.1. Postanowienia przejściowe dla jednostek już sporządzających sprawozdania zgodnie
z MSSF
4.1.1. Wcześniej ujęta wartość firmy
4.1.2. Wcześniej ujęta ujemna wartość firmy
4.1.3.Wcześniej ujęte wartości niematerialne
4.1.4. Inwestycje rozliczane metodą praw własności
4.1.5. Zastosowanie retrospektywne w ograniczonym zakresie
4.2. Kwestie związane z zastosowaniem MSSF po raz pierwszy
4.2.l. Możliwość retrospektywnego przekształcenia połączeń jednostek gospodarczych
4.2.2. Klasyfikacja połączeń jednostek gospodarczych
4.2.3. Ujęcie i wycena aktywów i zobowiązań
A. Wyłączenie bilansu składnika aktywów i zobowiązań
B. Ujęcie aktywów i zobowiązań
C. Późniejsza wycena według MSSF nieoparta na cenie nabycia
D. Późniejsza wycena według kosztu (ceny nabycia) zgodnie z MSSF
E. Wycena pozycji nierozpoznanych zgodnie z wcześniej stosowanymi ogólnie przyjętymi
zasadami rachunkowości
F. Podsumowanie wymogów dotyczących ujmowania i wyceny
4.2.4 Korekta wartości firmy
A. Obowiązkowe korekty wartości firmy
B. Zakaz dokonywania innych korekt wartości firmy
C. Usunięcie z bilansu ujemnej wartości firmy
D. Wartość firmy odjęta poprzednio od kapitału własnego
4.2.5. Poprzednio niekonsolidowane jednostki zależne
5. Dalsze kierunki rozwoju
5.1. Połączenia wyłącznie na podstawie umowy lub połączenia jednostek wzajemnych
5.2. Zastosowanie metody nabycia
5.2.1. Podsumowanie podjętych decyzji
A. Zasada robocza
B. Zakres
C. Sposób postępowania ze zdarzeniami warunkowanymi w procesie łączenia jednostek
gospodarczych
D. Kwestie dotyczące transakcji wymiany i dokonanej zapłaty
E. Określenie, które możliwe do zidentyfikowania aktywa i zobowiązania powinny być
ujęte w rozliczeniu połączenia jednostek gospodarczych
F. Główne zasady mierzenia wartości godziwej przejętych aktywów i branych na siebie
zobowiązań. Hierarchia wartości godziwej
G. Wskazówki dotyczące ujmowania i wyceny poszczególnych typów przejętych aktywów i
zobowiązań
H. Kryteria ujęcia możliwych do zidentyfikowania przyjętych aktywów i zobowiązań w
wyniku połączenia jednostek gospodarczych
I. Wartość firmy
J. Rozliczenia połączenia jednostek gospodarczych przeprowadzonego w kilku etapach
K. Przepisy przejściowe zaktualizowanego MSSF 3
5.2.2. Kwestie, w których RMSR i FASB doszły do odmiennych wniosków
A. Ujmowanie nadpłat
B. Podważalne założenie, że najlepszego dowodu na wielkość wartości godziwej
przejętej jednostki dostarcza zapłata
C. Wskazówki dotyczące definicji jednostki gospodarczej
5.3. Inne aspekty Fazy II projektu RMSR
6.Wnioski
Rozdział VII. Jednostki stowarzyszone
l. Wstęp
1.1. Historia rozliczania metodą praw własności
1.2. Rozwój MSR 28
l.3. Pokrewne standardy MSSF
2. Zakres zastosowania MSR 28
2.l. Główne założenia
2.1.1. Wyłączenie z zakresu stosowania: inwestycje w jednostkach stowarzyszonych
należące do organizacji typu venture capital, funduszy inwestycyjnych, funduszy
powierniczych i innych tego typu jednostek
A. Zastosowanie MSR 39 do jednostek stowarzyszonych zwolnionych ze stosowania MSR 28
2.2. Definicja jednostki stowarzyszonej oraz inne definicje używane w standardach
2.2.1. Znaczący wpływ
A. Potencjalne prawa głosu
B. Długoterminowe ograniczenia, które znacząco utrudniają możliwość transferu
funduszy z jednostki stowarzyszonej do inwestora
2.3. Wymogi dotyczące stosowania metody praw własności
2.4. Jednostkowe sprawozdanie finansowe
3. Zastosowanie metody praw własności
3.1. Zakres
3.2. Podobieństwa metody praw własności i metody konsolidacji
3.3. Udziały wykazane
3.3.l. Warunkowe prawa głosu
3.3.2. Jednostki sprawozdawcze lub stowarzyszone tworzące grupę
3.3.3. Skumulowane udziały uprzywilejowane należące do jednostek innych niż inwestor
3.4. Transakcje pomiędzy jednostką sprawozdawczą a jednostką stowarzyszoną
3.4.1. Pożyczki i inne tego typu umowy zawierane pomiędzy jednostką sprawozdawczą a
jednostką stowarzyszoną
3.4.2. Rachunek przepływów pieniężnych
3.4.3. Wniesienie aktywów niepieniężnych do jednostki stowarzyszonej
3.5. Różne okresy obrotowe
3.6. Spójne zasady rachunkowe
3.7. Jednostki stowarzyszone przynoszące straty
3.8. Rozpoczęcie i zakończenie stosowania metody praw własności
A. Możliwe dalsze zmiany
3.8.1. Skumulowane różnice kursowe dotyczące jednostek stowarzyszonych
A. Inne skumulowane zyski i straty wykazane uprzednio w kapitałach własnych
B. Możliwe dalsze zmiany
3.9. Podatek dochodowy
4. Utrata własności
4.1. Wstęp
4.2. Wartość firmy
5. Prezentacja i ujawnianie informacji
5.l. Prezentacja
5.2. Ujawnianie informacji
5.2.1. MSR 37 - Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe
6. Zastosowanie standardów po raz pierwszy oraz okres przejściowy
6.1. Ogólnie
6.1.1. Analiza utraty wartości związanej z przejściem na MSSF
6.2. Inwestor i jednostka stowarzyszona rozpoczynające stosowanie MSSF w różnym czasie
Rozdział VIII. Wspólne przedsięwzięcia
1.Wprowadzenie
1.1. Istota wspólnych przedsięwzięć
1.2. Rozwój MSR 31
l.3. Inne mające zastosowanie standardy
2. Zakres MSR 31
2.1. Ogólne zasady
2.2. Definicja wspólnego przedsięwzięcia i pojęcia powiązane
2.2.1. Wspólnik przedsięwzięcia a inwestor
2.2.2. Współkontrola
A. Ustalenia umowne
B. Prawne i inne ograniczenia podmiotu będącego przedmiotem inwestycji
C. Potencjalne prawa głosu
2.3. Wymóg zastosowania MSR 31 do wspólnie kontrolowanych jednostek gospodarczych
2.4. Jednostkowe sprawozdanie finansowe
2.5. Quasi-wspólne przedsięwzięcia
3. Wymogi rachunkowości
3.1. Wspólnie kontrolowana działalność
3.2. Wspólnie kontrolowane aktywa
3.3. Wspólnie kontrolowane podmioty
3.3.1. Definicja
3.3.2. Wymogi rachunkowości - podsumowanie
A. Różnice w dozwolonych podejściach
B. Konsekwencja w podejściu księgowym
3.3.3. Konsolidacja proporcjonalna
3.3.4. Metoda praw własności
3.3.5. Wspólnie kontrolowane jednostki gospodarcze ujmowane wcześniej według MSSF 5
3.3.6. Podmioty współkontrolowane, które przestają być podmiotami
współkontrolowanymi
A. Skumulowane różnice kursowe w podmiotach współkontrolowanych
B. Inne skumulowane zyski i straty wykazane uprzednio w kapitale
C. Możliwe przyszłe udoskonalenia
3.4. Transakcje pomiędzy wspólnikiem przedsięwzięcia a wspólnym przedsięwzięciem
3.4.1. Wstęp
3.4.2. Wymogi MSR 31 w zakresie transakcji pomiędzy wspólnikiem a wspólnym
przedsięwzięciem
3.4.3. Wkłady niepieniężne do wspólnych przedsięwzięć
A. "Treść ekonomiczna"
B. Praktyczne zastosowanie SKI-13
3.4.4. Pożyczki i tym podobne umowy pomiędzy jednostką sprawozdawczą a wspólnym
przedsięwzięciem
3.5. Podatek dochodowy
3.6. Zarządzający wspólnymi przedsięwzięciami
4. Prezentacja i ujawnianie informacji
4.l. Prezentacja
4.2. Ujawnianie informacji
4.2.1. Udziały we wspólnych przedsięwzięciach
4.2.2. Polityka rachunkowa dotycząca podmiotów współkontrolowanych
4.2.3. Zobowiązania warunkowe i kontraktowe
5. Kwestie dotyczące okresu przejściowego i zastosowania standardów po raz pierwszy
5.1. Ogólnie
5.1.1. Przegląd trwałej utraty wartości związanej z przejściem na MSSF
5.2. Wspólnik przedsięwzięcia i wspólne przedsięwzięcie rozpoczynający stosowanie
MSSF w różnym czasie
Literatura źródłowa
Skorowidz
282 strony, B5, miękka oprawa
Lista
pozostałych tomów